Τρίτη 16 Σεπτεμβρίου 2014

Γέροντας Σωφρόνιος τοῦ Ἔσσεξ: «Ὁ οἰκουμενισμὸς εἶναι μία ἀπὸ τὶς πιὸ ἐπικίνδυνες αἱρέσεις»


Ὁ Γέροντας Σωφρόνιος ἀναλύει τὴν ζωὴ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας, ποὺ τὴν κάνει νὰ ξεχωρίζη ἀπὸ κάθε ἄλλη θρησκεία καὶ Χριστιανικὴ Ὁμολογία. Μέσα στὴν Ἐκκλησία μπορεῖ κανεὶς νὰ ζήση τὸ μυστήριο του Σταυροὺ καὶ τῆς Ἀναστάσεως τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ θέα τοῦ ἀκτίστου Φωτός, ἡ αἴσθηση τῆς θείας Χάριτος κατὰ τὴν θεία Λειτουργία καὶ τὴν ἄσκηση, ἡ ἐσωτερικὴ εἰρήνη καὶ ἡ πληροφορία, ἡ ἱερὴ ἡσυχία καὶ ἡ προσευχὴ κ.ἂ., ὅλα αὐτὰ δείχνουν τὴν ἀλήθεια τῆς Ὀρθοδόξου Παραδόσεως, ποὺ ὑπάρχει πλούσια μέσα στὴν Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία.
Γι' αὐτὸ καὶ σὲ ἐπιστολὴ του συνδέει στενά: δόγμα, Ἐκκλησία καὶ ἄσκηση. Ἀλλοῦ γράφει «ὅτι ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία διακρίνεται ἀπὸ ὅλες τὶς ἄλλες ἐκκλησίες σὲ τρία ἐπίπεδα, γιατί: α) μόνη αὐτὴ ἀληθεύει πλήρως στὴν θεολογία της, β) μόνη αὐτὴ γνωρίζει τὸ μυστήριο τῆς χάριτος, τῆς ἁγίας ζωῆς, καὶ διαφυλάσσει στὴν πληρότητα τὴ θεία χάρη, καὶ γ) εἶναι ἡ ἀρχαιότερη, ἡ θεμελιώδης, ἡ βασική, ἀπὸ τὴν ὁποία ἀποσχίσθησαν κατὰ καιροὺς μεγαλύτερα ἡ μικρότερα τμήματα». 
Ὡς ὀρθόδοξος ἐμπειρικὸς θεολόγος δὲν μπορεῖ νὰ δεχθῆ τὸν περιορισμὸ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας καὶ τὴν θεωρία τοῦ οἰκουμενισμοῦ, τὸν ὁποῖο θεωρεῖ ὠς «μία ἀπὸ τὶς πιὸ ἐπικίνδυνες αἱρέσεις»...
Ἡ προσπάθεια μερικῶν νὰ δημιουργήσουν μία «παγκόσμια καὶ ἀποστολικὴ ἐκκλησία» εἶναι μία πλανεμένη προσπάθεια. Τὸ ἴδιο πλανῶνται καὶ ἐκεῖνοι ποὺ προσπαθοῦν νὰ ζήσουν «κάποιο εἶδος ὑψηλοῦ μυστικισμοῦ, ποὺ ὑπερβαίνει τὰ ὅρια τῆς ἐκκλησιαστικῆς...
ἀντιλήψεως τῆς χριστιανικῆς θρησκείας».
Συνιστᾶ: «Προσεύχομαι στὸν Θεὸ ἐσεῖς νὰ μὴ πλανηθεῖτε μὲ ὅλα αὐτά, ἀλλὰ νὰ πιστεύετε ἀκράδαντα μὲ τὴν καρδιὰ καὶ τὸν νοῦ ὅτι ὑπάρχει πάνω στὴ γῆ ἐκείνη ἡ Μία, Μοναδικὴ καὶ Ἀληθινὴ Ἐκκλησία ποὺ ἵδρυσε ὁ Κύριος. Ἡ Ἐκκλησία αὐτὴ διατηρεῖ ἀλώβητη καὶ ἀκέραιη τὴ διδασκαλία τοῦ Χριστοῦ (καὶ ὄχι ξεχωριστὰ μέλη της), κατέχει τὸ πλήρωμα τῆς γνώσεως καὶ τῆς χάριτος καὶ εἶναι ἀλάθητη».
Καὶ στὴν συνέχεια προσφέρει τὴν ὁμολογία του, ποὺ εἶναι ἔκφραση ἐμπειρίας καὶ ζωῆς.
Ἀπὸ τὸ βιβλίο τοῦ Μητροπολίτου Ναυπάκτου Ἰεροθέου, «Οἶδα ἄνθρωπον ἐν Χριστῷ»)
το είδαμε εδώ

Κυριακή 14 Σεπτεμβρίου 2014

Τα ελέη του Τιμίου και Ζωοποιού Σταυρού.

 Του Σεβ. Μητροπολίτου Καισαριανής, Βύρωνος και Υμηττού κ. Δανιήλ | Romfea.gr

«Τὸν Σταυρόν Σου προσκυνοῦμεν Δέσποτα καὶ τὴν Ἁγίαν Σου Ἀνάστασιν ὑμνοῦμεν καὶ δοξάζομεν».
1ον Τό γεγονός τῆς Ὑψώσεως
Τὸ ἔτος 628 μ.Χ. ὁ αὐτοκράτορας τῆς Κωνσταντινουπόλεως Ἡράκλειος, ἀφοῦ κατατρόπωσε τοὺς Πέρσες, οἱ ὁποῖοι πρὶν ἀπὸ δεκατέσσερα ἔτη τὸ 614 μ.Χ., ἀφοῦ κατέλαβαν μὲ ἐχθρικὴ καὶ καταστροφικὴ ἐπιδρομὴ τὴν Παλαιστίνη, εἶχαν ἀφαρπάσει τὸ εὑρισκόμενο στὰ Ἱεροσόλυμα μέρος τοῦ Τιμίου Σταυροῦ, ἐπανέκτησε αὐτὸ καὶ τὴν 14η Σεπτεμβρίου ἀνυπόδητος καὶ πενιχρὰ ντυμένος καὶ φέροντας στὸν ὤμο τὸ Τίμιο Ξύλο ἀνῆλθε λιτανευτικῶς στὸν Ναὸ τῆς Ἀναστάσεως.
Παραλαβών τὸν Τίμιο Σταυρὸ ὁ Πατριάρχης Ζαχαρίας ὕψωσε αὐτὸν πανηγυρικῶς, Κλήρου καὶ Λαοῦ ψάλλοντος «Σῶσον Κύριε τὸν λαόν Σου καὶ εὐλόγησον τὴν κληρονομίαν Σου……..».



Ἀπὸ τῆς ἐποχῆς αὐτῆς ἡ Ὕψωση τοῦ Τιμίου Σταυροῦ κατέστη ἐπισημότατη ἑορτὴ σ’ ὅλη τὴν Ἐκκλησία ἀπὸ τὴν Ἀνατολὴ ὡς τὴ Δύση ποὺ εἰσήχθη ἀπὸ τὸν Ρώμης Ὀνώριο, φέρουσα τὰ ἴσα πρὸς τὴν Ἁγία καὶ Μεγάλη Παρασκευὴ τιμωμένη δ’ αὐστηρᾶς νηστείας (ξηροφαγίας δηλαδὴ ὠμὰ λαχανικὰ καὶ φροῦτα) καὶ ἀργίας.
********************
2ον Ἡ σταύρωση
Ὁ Τίμιος Σταυρὸς καταλαμβάνει ὅλως ἐξέχουσα θέση στὴν πίστη, στήν θεολογία καὶ στήν λατρεία τῆς Ἐκκλησίας μας, ἐπειδή ἀπὸ τότε ποὺ ὁ Κύριός μας Ἰησοῦς Χριστὸς ἔπαθε καὶ πέθανε πάνω στὸν σταυρὸ ὁ Σταυρὸς ὑπενθυμίζει τὴν ἑκούσια θυσία Του καί προεικονίζει τὴν δόξα τῆς Ἀναστάσεώς Του, συνδυάζοντας τὴν φιλανθρωπία καὶ τὴν ἐξουσία τοῦ ἐναθρωπήσαντος Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ.
Ἡ ἀπόφαση νὰ καταδικασθεῖ στὸν διὰ Σταυροῦ θάνατο ἦταν σκληρή καὶ ἀπεδείκνυε περιτράνως τήν ἀγνωμοσύνη τῶν Ἰουδαίων πρὸς πρὸς τὸν Κύριο, ὁ ὁποῖος μέ πολλούς καί ποικίλους τρόπους τούς εἶχε εὐεργετήσει.
Ἡ ποινὴ αὐτὴ ἐθεωρεῖτο ἐξευτελιστικὴ καὶ συνοδευόταν ἀπὸ ἄλλες ὑποτιμητικὲς καί ταπεινωτικές σὲ βάρος τοῦ καταδικασθέντος ἐνέργειες.
Αὐτοὶ ποὺ σήκωναν τὸν σταυρὸ τους καὶ ἐβάδιζαν γιὰ νὰ σταυρωθοῦν ὑβρίζοντο καὶ ἐπτύοντο ἀπὸ τὸ πλῆθος.
Ἡ πρὸς τὸν τόπο τῆς σταυρώσεως πορεία τους ἦταν ὀδυνηρή, διότι ὁ καταδικασμένος στὸν διά σταυροῦ θάνατο ἄκουε πλεῖστες ὅσες ὕβρεις καὶ ἐδέρετο ἄνευ οἴκτου.
Στὸν τόπο τοῦ μαρτυρίου καὶ κατὰ τὴν τελευταία φάση τοῦ βασανισμοῦ του φρικτοὶ πόνοι καὶ συνεχὴς αἱμορραγία ἀποτελοῦσαν τὸν τελευταῖο σύντροφο τῆς ζωῆς τοῦ μελλοθανάτου καὶ τὴν ἀπαρχὴ τοῦ θανάτου.
Κατὰ τοὺς χρόνους τῆς ρωμαϊκῆς κυριαρχίας τὰ χέρια τῶν καταδικασμένων ἁπλώνονταν πρὸς τὰ πλάγια σὲ θέση ἐκτάσεως καὶ ἤ προσδένονταν ἢ καρφώνονταν στὸ ὁριζόντιο ξύλο, τοῦ σταυροῦ.
Τὰ χέρια τοῦ Κυρίου καρφώθηκαν στὸ ξύλο, ὅπως μαρτυροῦν τὰ καρφιὰ καὶ οἱ τρύπες ποὺ εἶχε στὰ χέρια Του καὶ τὰ πόδια Του ὁ Κύριός μας.
Ὁ Κύριος καὶ ἀπὸ τοῦ Σταυροῦ δίδαξε ἔργῳ καὶ λόγῳ. Ἔργῳ μὲν, διότι ἑκουσίως ὑπέστη τὸ φρικτὸ ἐκεῖνο μαρτύριο γιὰ τὴν σωτηρία τῶν ψυχῶν μας, λόγῳ δέ, μὲ ὅσα εἶπε ἐπὶ τοῦ Σταυροῦ.
Ἡ σταύρωση τοῦ Χριστοῦ, ποὺ ἦταν ὁμοία κατὰ τὰ ἐξωτερικὰ δεδομένα μὲ ἄλλες, ἀποτελεῖ μοναδικὸ καὶ ἀνεπανάληπτο γεγονὸς ἐντελῶς διαφορετικὸ ὅμως ἀπὸ τὰ ὅμοιά του ἕνεκα τῶν ἀποτελεσμάτων ποὺ ἔφερε γιὰ τὴ ζωὴ τῶν ἀνθρώπων ποὺ ἐπεκτείνονται στὴν αἰωνιότητα.
Ἡ σταύρωση τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ ἀποτελεῖ γιὰ τοὺς πιστοὺς πηγὴ σωτηρίας, ἀφορμὴ ἐμπνεύσεως στὴ ζωή τους καί πρότυπο ἀγῶνος γιὰ τὴν πνευματικὴ ἀπελευθέρωσή τους ἀπὸ τὰ πάθη.
Τήν παγκόσμια σημασία τῆς σταυρικῆς θυσίας γιὰ τὴν ζωὴ ὅλων τῶν ἀνθρώπων ἀπὸ τοῦ Ἀδὰμ ἕως καί αὐτῶν πού θὰ ζήσουν κατὰ τὶς ἔσχατες ἡμέρες καὶ τὸν σύμπαντα κόσμο ἀναλύουν τὰ ἱερὰ κείμενα τῶν ἁγίων Ἀποστόλων καὶ Μαθητῶν τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ καὶ ἀναπτύσσεται ἀπὸ τὴν ὀρθόδοξη θεολογία.
********************
3ον Ἡ περὶ τοῦ Σταυροῦ διδασκαλία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας
Ὁ Σταυρὸς τοῦ Κυρίου μας ἐνέπνευσε πλουσίως τοὺς Πατέρες τῆς Ἐκκλησίας μας, τὴν ὑμνογραφία τῆς ὀρθοδόξου λατρείας, τὴν ὀρθόδοξη πνευματικότητα, τὴν λαϊκὴ εὐσέβεια, ἀλλὰ καὶ τὴν τέχνη.
Διασώζονται πολλοὶ αὐτοτελεῖς λόγοι καὶ ὕμνοι μὲ θέμα τὸν Σταυρό. Γιὰ τὸν Σταυρὸ ἐπίσης παρατίθενται καὶ πολλὲς ἱστορικὲς πληροφορίες ὡς καὶ μεγάλο πλῆθος ἀμέσων καὶ ἐμμέσων ἀναφορῶν κατὰ τὴν πραγμάτευση ἄλλων ζητημάτων σέ λόγους τῶν ἁγίων Πατέρων.
Ἀνθολογοῦμε ἀπὸ τὰ πατερικὰ κείμενα καὶ παραθέτουμε τὰ ἐν συνέχεια ἀποσπάσματα:
α) Ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, Ἀρχιεπίσκοπος Κωνσταντινουπόλεως, στὸν λόγο του «Εἰς τὸ ὄνομα τοῦ κοιμητηρίου καὶ εἰς τὸν σταυρὸν τοῦ Κυρίου καὶ Θεοῦ καὶ Σωτῆρος ἡμῶν Θεοῦ» (Migne Ε.Π. 49 393-398) λέγει, ὅτι ὁ Σταυρὸς τυγχάνει «τὸ τοῦ Πατρὸς θέλημα, ἡ τοῦ Μονογενοῦς δόξα, τὸ τοῦ Πνεύματος ἀγαλλίαμα, ὁ τῶν Ἀγγέλων κόσμος, τῆς Ἐκκλησίας ἡ ἀσφάλεια, τὸ καύχημα τοῦ Παύλου».
Ὁμιλώντας ἐξ ἀφορμῆς τῆς Μεγάλης Πέμπτης ἔλεγε: «Σήμερον ὁ Κύριος ἡμῶν Ἰησοῦς Χριστὸς ἐν σταυρῷ καὶ ἡμεῖς ἑορτὴν ἄγομεν, ἵνα μάθῃς ὅτι ὁ Σταυρὸς ἑορτὴ καὶ πανήγυρις πνευματική. Πρότερον γὰρ ὁ σταυρὸς ὄνομα καταδίκης ἦν, νῦν δὲ πρᾶγμα τιμῆς γέγονε».
Θαυμάζει τὶς ρέουσες ἀπὸ τοῦ Σταυροῦ χάριτες καὶ δικαίως «Τὶ γὰρ οὐκ εἰσήγαγεν ὁ σταυρός;
Τὸν περὶ ἀθανασίας ψυχῆς λόγον, τὸν περὶ ἀναστάσεως τῶν σωμάτων, τὸν περὶ ὑπεροψίας τῶν παρόντων, τὸν περὶ ἐπιθυμίας τῶν μελλόντων….. Ἄγγελους τοὺς ἀνθρώπους ἐποίησεν».
Ὁ ἱερὸς Πατέρας στὸν λόγο του «ὅτι ἐστὶ Θεός ὁ Χριστὸς» (Migne Ε.Π. 48, 826) πληροφορεῖ περὶ τοῦ σεβασμοῦ στὸ Τίμιο Ξύλο τοῦ Σταυροῦ τοῦ Κυρίου.
«Αὐτὸ τὸ ξύλον…… ἔνθα τὸ ἅγιον ἐτάθη σῶμα καὶ ἀνεσκολοπίσθη, πῶς ἔστι περιμάχητον ἅπασιν; Καὶ μικρὸν τι λαμβάνοντες ἐξ ἐκείνου πολλοὶ καὶ χρυσῷ κατακλείοντες καὶ ἄνδρες καὶ γυναῖκες τῶν τραχήλων ἑξαρτοῦσι τῶν ἑαυτῶν καλλωπιζόμενοι».
β) Ὁ ἅγιος Ἀθανάσιος ὁ μέγας, Ἀρχιεπίσκοπος Ἀλεξανδρείας τῆς Αἰγύπτου, θαυμάζει τὸ σχέδιο τοῦ Θεοῦ, ποὺ διὰ τοῦ Σταυροῦ ὁδηγεῖ τοὺς πιστοὺς στὴν σωτηρία καὶ κατατροπώνει τὸ ἔργο τοῦ διαβόλου: «Ὦ θείας ἀληθῶς σοφίας καὶ μηχανῆς οὐρανίου!
Σταυρὸς ἐπήγνυτο καὶ εἰδωλολατρία κατεστρέφετο. Σταυρὸς ἐγείρετο καὶ διαβολικὴ δυναστεία κατεδικάζετο» (Migne Ε.Π. 28, 1056).
«Ὁ σταυρὸς τοῦ Κυρίου ἀγγέλους συνῆψε τοῖς ἀνθρώποις καὶ μεσίτης φιλίας αὐτῶν γέγονεν» (Migne Ε.Π. 28 245).
γ) Ὁ ἅγιος Σωφρόνιος, Πατριάρχης Ἱεροσολύμων, στὸν λόγο του «εἰς τὴν ὕψωσιν τοῦ τίμιου σταυροῦ καὶ εἰς τὴν ἁγίαν Ἀνάστασιν» (Migne Ε.Π. 87, 3301-3309) χαρακτηρίζει τὸν σταυρὸ ὡς ὅπλο λέγοντας:
«Πολλοῖς καὶ διαφόροις ὅπλοις ὁ γεγυμνασμένος ὀχυροῦται στρατιώτης, ἡνίκα κατὰ τῆς βαρβαρικῆς φάλαγγος τὴν πολεμικὴν ἐγείρει μάχην……..
Ὁ δὲ πιστὸς καὶ φιλόχριστος ἄνθρωπος κατόπιν τοῦ ἐπουρανίου βασιλέως βαίνειν ἐθέλων τῇ ψυχικῇ διάθεσει μιᾷ καὶ τῇ αὐτῇ στρατιωτικῇ φαρέτρᾳ ἅπαν τὸ τῶν δαιμόνων ἰσχύει καταργήσας στίφος…
Ὦ τοῦ σταυροῦ παντότροπος ἐνέργεια».
δ) Ἡ πατερικὴ γλῶσσα μὲ παλμό, ρυθμό, πάθος καὶ πλοῦτο νοημάτων ὑμνεῖ τὸν Σταυρό. Ὁ ἅγιος Ἀνδρέας ἐπίσκοπος Κρήτης ὁμιλώντας κατὰ τὴν ἑορτὴ τῆς Ὑψώσεως τοῦ Τιμίου Σταυροῦ πανηγυρίζει ἐξαίροντας τὶς ἐνέργειες τοῦ Τιμίου Σταυροῦ ὡς ἑξῆς:
«Σταυρὸς χριστιανῶν ἐλπίς, ἐπεγνωσμένων σωτήρ, παθῶν ἐλατήρ, ὑγείας δοτήρ, νενεκρωμένων ζωή, εὐσέβειας πρόγραμμα, βλασφημίας φίμωτρον. Σταυρὸς ὅπλον κατ’ ἐχθρῶν, σκῆπτρον βασιλείας, διάδημα κάλλους, τύπος ἄγραφος, ράβδος δυνάμεως, ἔρεισμα πίστεως, βακτηρία γήρους, ὁδηγὸς τυφλῶν, φῶς τῶν ἐν σκότει, παιδευτής ἀφρόνων, διδάσκαλος νηπίων, ἁμαρτίας ἀναίρεσις, μετανοίας ἔνδειξις, δικαιοσύνης ὑπογραφεύς. Σταυρὸς κλίμαξ εἰς οὐρανὸν ἄγουσα, ὁδὸς πρὸς ἀρετὴν ὁδηγοῦσα, ζωῆς πρόξενος, θανάτου λύσις, φθορᾶς ἀλλοτρίωσις, πυρὸς σβεστήριον, πρός Θεὸν παρρησία, κλείς οὐρανῶν βασιλείας . Σταυρὸς φύλαξ ἐν νυκτί, ἐν ἡμέρᾳ πύργος , ἐν σκότει χειραγωγός, ἐν εὐθυμίᾳ χαλινός, ἐν ἀθυμίᾳ ψυχαγωγὸς, διαλλακτήριος, ἱκέσιος, φίλιος, συνήγορος, προασπιστής, ἐπίκουρος».
Συνεχίζει μὲ τὸν ἴδιο παλμὸ χρησιμοποιώντας πλῆθος εἰκόνων καὶ ἐκφράσεων γιά νὰ προβάλλει τὴν σημασία, τήν δύναμη, τὴν ἀξία καὶ τὴν ἐνέργεια τοῦ Σταυροῦ (Migne 97, 1020-1021).
ε) Ὁ Σταυρὸς ἀπὸ τὸν ἅγιο Γερμανό, τόν Α΄ Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως, στόν λόγο του «εἰς τὴν προσκύνησιν τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ σταυροῦ ἐν τῷ καιρῶ τῷ μεσονηστίμῳ» (Migne Ε.Π. 98, 221-244) χαρακτηρίζεται ὡς «ὑπακοῆς ξύλον, διότι ὁ Ἰησοῦς γενόμενος ὑπήκοος μέχρι θανάτου, ἐταπείνωσεν ἑαυτὸν ἑκουσίως, ὑπακούων εἰς τὸ θέλημα τοῦ Πατέρα Του», «κατὰ Χριστὸν ὁδὸς» πού «ἀναφορεῖ ἐπὶ τὸν σταυρόν».
στ) Ὁ Σταυρὸς ὀνομάζεται ἀπὸ τὸν Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γερμανὸ τὸν Β΄ καὶ «θυσιαστήριον».
«Ἐν αὐτῶ γὰρ ἐτύθη ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ, ὁ αἴρων τὴν ἁμαρτίαν τοῦ κόσμου… Μεῖζον… ἐνταῦθα τὸ δῶρον τοῦ θυσιαστηρίου καὶ ὑπὸ τοῦ δώρου τὸ θυσιαστήριον ἁγιάζεται».
«Τοῦ αὐτοῦ ἁγίου Πατρὸς Ὁμιλία εἰς τὴν Ὕψωσιν τοῦ τιμίου σταυροῦ καὶ κατὰ Βογομίλων» (Migne Ε.Π. 140, 621-643).
Κατὰ τὸν ἴδιο ἅγιο Πατέρα «μιμεῖται τὸν Χριστὸν ὁ καθηλώσας τῷ θείῳ σταυρῷ τὰς σάρκας καὶ τῷ κόσμῳ σταυρωθείς καὶ ἀπονεκρωθείς».
«Ὁμιλία τῇ Τρίτῃ Κυριακῇ τῶν νηστειῶν καὶ εἰς τὸν ζωοποιὸν σταυρὸν» (Migne Ε.Π. 140, 644-657).
ζ) Ἐγκωμιάζει μὲ ἐξόχους χαρακτηρισμοὺς τὸν Τίμιο Σταυρὸ καὶ ὁ Πρεσβύτερος Πανταλέων στὸν λόγο του «εἰς τὴν Ὕψωσιν τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ σταυροῦ» (Migne E.Π. 98, 1265-1269) πανηγυρίζων ὡς ἑξῆς:
«Σταυρὸς δένδρον ἐστὶ ἀθανασίας, φυτὸν ἀφθαρσίας, ρίζα δικαιοσύνης, σωφροσύνης βλάστημα, παρθενίας ἄνθος. Σταυρός, ἀνδρείας ὅπλον, ἐγκρατείας στήριγμα, θεμέλιο πίστεως, εὐσέβειας ὑποβάθρα, θεογνωσίας φωτισμός…., ἐξορίας ἀνάκλησις, αἰχμαλώτων λύτρωσις, πλανωμένων ἐπιστροφή, πιπτόντων ἀνάστασις, σῳζομένων δύναμις, προκοπὴ δικαίων, παρρησία ὁσίων, προφητῶν ἀγαλλίαμα, κήρυγμα καὶ τρόπαιον ἀποστόλων… βραβεῖον εἰρήνης… ἀρραβὼν υἱοθεσίας… καὶ τὸ δὴ θειότερον, ἀγάπης τοῦ Θεοῦ καὶ Πατρὸς περὶ ἡμᾶς σύμβολον μεγίστον».
η) Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Παλαμᾶς, Ἀρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, διαπίστωσε, ὅτι «οὐδεὶς ποτὲ κατηλλάγη τῷ Θεῶ χωρὶς τῆς τοῦ σταυροῦ δυνάμεως».
Κατὰ τὸν αὐτὸν τῆς Ὀρθοδοξίας στῦλον καὶ φωστῆρα «οὐ μόνον ὁ λόγος ὁ τοῦ σταυροῦ καί τὸ μυστήριον, ἀλλὰ καὶ ὁ τύπος θεῖος καὶ προσκυνητός, σφραγὶς ὤν ἱερὰ καὶ αἰδέσιμος, ἁγιαστικὴ καί τελεστικὴ τῶν ἐκ Θεοῦ τῷ γένει τῶν ἀνθρώπων ὑπουργημένων ὑπερφυῶν καὶ ἀπορρήτων ἀγαθῶν».
«Ὁμιλία εἰς τὸν τίμιον σταυρὸν» (Migne Ε.Π. 151,124-146).
θ) Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Νύσσης, ἡ ποικίλη μοῦσα τῆς Ἐκκλησίας θεωρεῖ «τὴν σφραγίδα καὶ τὸ σημεῖον τοῦ σταυροῦ τῶν κακῶν ἀλεξιτήριον» (Migne Ε.Π. 45,412).
Ὁ ἴδιος ἅγιος Πατέρας μᾶς πληροφορεῖ γιὰ τὴν ἀξία τοῦ συμβόλου τοῦ σταυροῦ ὡς καὶ τῆς συνηθείας νὰ θεωρεῖται ὡς «φυλακτόν» τεμάχιο ἱεροῦ ξύλου προερχομένου ἀπὸ τὸν Τίμιο Σταυρὸ τοῦ Σωτήρα.
ι) Κατὰ τὸν ἅγιο Ἐπιφάνιο, ἐπίσκοπο Κωνσταντίας τῆς Κύπρου, ἡ ἐπίκληση τοῦ ὀνόματος τοῦ ἐσταυρωμένου Ἰησοῦ εἶναι δυνατὸν νὰ προκαλέσει «ἀθέτησιν πάσης φαρμακείας» (Migne Ε.Π. 41,428).
********************
4ον Οἱ ἐχθροί του Σταυροῦ
Τὴν χάρη ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὸν Σταυρὸ προερχόμενη δὲν δύνανται νὰ οἰκειωθοῦν οἱ ἐχθροί του Σταυροῦ, τὴν κατάσταση τῶν ὁποίων θρηνεῖ μετὰ πάθους ὁ ἀπόστολος Παῦλος ὡς ἑξῆς: «Κλαίων λέγω, τοὺς ἐχθρούς τοῦ σταυροῦ τοῦ Χριστοῦ ὧν τὸ τέλος ἀπώλεια, ὧν ὁ θεὸς ἡ κοιλία καὶ ἡ δόξα ἐν τῷ αἰσχύνῃ αὐτῶν, οἱ τὰ ἐπίγεια φρονοῦντες» (πρὸς Φιλιππησίσις γ΄ 18).
Ἐνῶ ἀντιστρόφως προσωπικῶς ὁ ἴδιος καυχᾶται μόνον «ἐν τῷ σταυρῷ τοῦ Κυρίου ἡμῶν Ἰησοῦ Χριστοῦ» (πρὸς Γαλάτες στ΄ 14).
Δεδομένο τυγχάνει γι’ αὐτὸν τὸ ὅτι «ὁ λόγος ὁ τοῦ σταυροῦ τοῖς μὲν ἀπολλυμένοις μωρία ἐστί τοῖς δὲ σωζομένους….. δύναμις Θεοῦ ἐστι» (πρὸς Κορινθίους α΄ 17,18).
«Ἡ ἀήττητος καὶ ἀκατάλυτος καὶ θεία δύναμις
 τοῦ τιμίου καί ζωοποιοῦ σταυροῦ
 μὴ ἐγκαταλίπῃς ἡμᾶς τοὺς ἁμαρτωλοὺς»

Δευτέρα 8 Σεπτεμβρίου 2014

Περιγραφή τῆς εἰκόνας της Γεννήσεως της Υπεραγίας Θεοτόκου




gennisitheotokou01
Ὁ βυζαντινός ἁγιογράφος τῆς εἰκόνας τῆς γέννησης τῆς Θεοτόκου γιά τήν ἔνταξη τῶν σχετικῶν σκηνῶν ἀκολουθεῖ τό ἀπόκρυφο Πρωτευαγγέλιο τοῦ Ἰακώβου. Σκοπός του εἶναι νά ὑπογραμμίσει τή θαυματουργική γέννηση τῆς Θεοτόκου. Ταυτόχρονα ὅμως μένει πιστός στή διδασκαλία τῆς Ἐκκλησίας του, ὅπως τή βλέπουμε στά τρο­πάρια τῆς ἑορ­τῆς. Γι’ αὐτό, ἐνῶ εἰκονίζει τή Θεοτόκο μέσα σέ λίκνο (κούνια), ὡς βρέφος σπαργανωμένο, δέν παραλείπει νά γράψει πάνω ἀπό τό κεφά­λι της τά συνηθισμένα συμπιλήματα ΜΡ-ΘΥ (Μήτηρ Θεοῦ).
Σ’ ὅλα σχεδόν τά τροπάρια τόσο τῆς ἑορτῆς τῆς γέννησης τῆς Θεοτόκου, ὅσο καί τῆς συλλήψεως τῆς ἁγίας Ἄννας (9 Δεκεμβρίου), τονίζεται πώς ἡ παιδίσκη πού γεννήθηκε ἤ συνελήφθη εἶναι Μητέρα τοῦ Θεοῦ.
Στήν εἰκόνα δεσπόζει ἡ μορφή τῆς ἁγίας Ἄννας, πού εἰκονίζεται μισοκαθισμένη στό κρεβάτι. Μέ τό ἀριστερό της χέρι, πού μόλις βγαίνει ἀπό τό ὁλοκόκκινο μαφόριό της, στηρίζει τό γερμένο κεφάλι της. Εἶναι βυθισμένη σέ εὐσεβεῖς σκέψεις λόγω τοῦ παραδόξου θαύματος. Τό βλέπουμε στήν ἔκφραση τοῦ προσώπου της.
Στή μέση τῆς εἰκόνας εἰκονίζονται οἱ δοῦλες, οἱ «παιδίσκες», καθώς καί οἱ ἐπισκέπτριες πού σπεύδουν νά δώσουν φαγητό στή λε­χώνα καί νά τήν περιποιη­θοῦν. Ἡ μεσαία ἴσως νά ’ναι ἡ Ἰουδίθ, τῆς ὁποίας τό ὄνομα ἀναφέρει τό Πρωτευαγγέλιο τοῦ Ἰακώβου. Μία ἀπό τίς δοῦλες κάνει ἀέρα μέ ριπίδιο στήν Ἄννα.
Ἡ σκηνή στό ἐπάνω μέρος τῆς εἰκόνας εἶναι ἐμπνευσμένη ἀπό τή συνάντηση τοῦ Ἰωακείμ καί τῆς Ἄννας ὕστερα ἀπό τήν εἴδηση πού ἔφερε ὁ ἄγγελος ὅτι θά ἀποκτήσουν παιδί. Οἱ δύο εὐτυχισμένοι γονεῖς ἀγκαλιάζονται καί ἀσπάζονται στήν πύλη τοῦ σπιτιοῦ τους (ἤ κατά τόν Ψευδο-Ματθαῖο στή Χρυσή πύλη τῆς πόλης). Ἡ ἁγία Ἄν­να λέει στόν ἄνδρα της κατά τό Πρωτευαγγέλιο: «Νῦν οἶδα ὅτι Κύριος ὁ Θεός εὐλόγησέ με σφόδρα…».
Στό δεξιό μέρος τῆς εἰκόνας εἰκονίζεται ὁ Ἰωακείμ σέ στάση προσευχῆς. Σ’ αὐτή τήν ἱερή στιγμή τόν βρῆκε ὁ ἄγγελος πού τοῦ μετέφερε τή χαρμόσυνη εἴδηση. Ὁ Ἰωακείμ βρίσκεται ἀπέναντι ἀπό τήν Ἄννα, ἔχει στραμμένο τό βλέμμα του σ’ αὐτή καί συνομιλεῖ μαζί της. Κοντά στή νεογέννητη Παναγία κάθεται μιά παιδίσκη πού γνέθει. Σ’ αὐτή τήν παράσταση κυριαρχεῖ ὁ τόνος τῆς χαρᾶς. Τά χρώματα τῶν ἐνδυμάτων εἶναι ζωηρά, ζεστά, ἔντονα. Τά πρόσωπα φωτεινά, ἐκφραστικά, ὅπως ἄλλωστε ταιριάζει στήν περίσταση: ἕνα παιδί γεν­νιέται ὕστερα ἀπό πολλά χρόνια ἀναμονῆς.Κλείνουμε τήν ἀνάλυση τῆς εἰκόνας «ἡ Γέννηση τῆς Θεοτόκου» μ’ ἕνα ἀπόσπασμα ἀπό τό ἐγκώμιο τοῦ ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Δαμασκηνοῦ (Εἰς τό Γενέσιον τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, 1,5):
«Ὦ ζεῦγος λογικῶν τρυγόνων Ἰωακείμ καί Ἄννα τό σωφρονέστατον. Ὑμεῖς τόν τῆς φύσεως νόμον, τήν σωφροσύνην, τηρήσαντες τῶν ὑπέρ φύσιν κατηξιώθητε· τετόκατε (=ἔχετε γεννήσει) γάρ τῷ κόσμῳ Θεοῦ μητέρα ἀπείρανδρον. Ὑμεῖς εὐσεβῶς καί ὁσίως ἐν ἀνθρω­πίνῃ φύσει πολιτευσάμενοι, ὑπέρ ἀγγέλους καί τῶν ἀγγέλων δεσπόζουσαν νῦν θυγατέρα τετόκατε. Ὦ θυγάτριον ὡραιότατον καί γλυκύτατον· ὦ κρίνον ἀναμέσον τῶν ἀκανθῶν ἐκφυέν ἐξ εὐγενεστάτης καί βασιλικωτάτης ρίζης δα­βιτικῆς… Ὦ ρόδον ἐξ ἀκανθῶν τῶν Ἰουδαίων φυέν καί εὐωδίας θείας πληρῶσαν τά σύμπαντα. Ὦ θύγατερ Ἀδάμ καί μήτηρ Θεοῦ. Μακαρία ἡ ὀσφύς καί ἡ γαστήρ ἐξ ὧν ἀνεβλάστησας· μακάριαι αἱ ἀγκά­λαι αἵ σε ἐβάστασαν καί χείλη τά τῶν ἁγνῶν φιλημάτων σου ἀπο­λαύσαντα, μόνα τά γονικά, ἵνα ᾖς ἐν πᾶσιν ἀειπαρθενεύουσα».

[Ἀπό τό βιβλίο Χρήστου Γκότση, Ὁ Μυστικός Κόσμος τῶν Βυζαντινῶν Εἰκόνων, τόμ. 2, 2η ἔκδ. (Ἀθήνα: Ἀποστολική Διακονία τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, 1995), 43-48].

Σύναξη της Παναγίας της Καθαριώτισσας στην Ιθάκη

                                            Παναγία η Καθαριώτισσα
 
 
Πεντακόσια πενήντα έξι μέτρα ψηλότερα απ’ τον κόλπο του Μώλου, στη νοτιοανατολική κορυφή του Νηρίτου, βρίσκεται το μοναστήρι των Καθαρών. Είναι χτισμένο εκεί από τα 1696 μ.Χ. Στο καθολικό της Μονής, το ναό της Παναγίας της Καθαριώτισσας, της προστάτιδας και πολιούχου τους, προστρέχουν με πίστη οι Θιακοί και ζητούν τη βοήθεια και την ευλογία Της.

«Καθαριώτισσά μου» λέει ο Θιακός, όπου γης, και ρίγη ιερής συγκίνησης περνούν το κορμί του. «Καθαριώτισσά μου», λέει και τα μάτια του βουρκώνουν. Πάντοτε οι Θιακοί προφέρουν με ιδιαίτερη ευλάβεια και δέος το όνομα της Καθαριώτισσας. Πιστεύουν και τιμούν την Παναγιά μας. Θιακοί πλοικτήτες έδωσαν στα καράβια τους το όνομά της: «Καθαριώτισσα», «Παναγία Καθαρά». Το όνειρο κάθε ξενιτεμένου Θιακού είναι να επιστρέψει στη γη που τον γέννησε, να αγναντέψει το ιερό βουνό της Καθαριώτισσας και ν’ ανεβεί στη Χάρη Της να πιθώσει στα πόδια του Θρόνου Της την ευχαριστία για την επιστροφή. Και τα χείλη των Θιακών που θαλασσοδέρνουν στα πελάγη και στους ωκεανούς και στην μπουνάτσα και στην φουρτούνα ικετευτικά προφέρουν το: «Καθαριώτισσά μου, βοήθα». Και οι μανάδες των ξενιτεμένων και θαλασσοδαρμένων στρέφουν δακρυσμένες τη ματιά τους προς το μοναστήρι Της. Αντικρύζουν το κάτασπρο καμπαναριό Της και ψιθυρίζουν λόγια προσευχής: «Παναγία μου Καθαριώτισσα, φύλαγέ τον».

Και στους γάμους επικαλούνται την Κυρία Θεοτόκο την Καθαριώτισσα για να ευλογηθεί και να στεριώσει το καινούριο αντρόγυνο με το παρακάτω τετράστιχο που τραγουδούν αργόσυρτα στο τραπέζι του γάμου:

«Ω Παναγιά απ’ τα Καθαρά
με το Μονογενή Σου
στ’ αντρόγυνο που γίνεται
να δώσεις την ευχή Σου».


Σύμφωνα με την παράδοση, κάποιοι βοσκοί, Ηπειρώτες από τα Γιάννενα, καταδιωγμένοι από τους Τουρκαλβανούς έφτασαν μέχρι το νησί της Ιθάκης μαζί με τα φτωχικά υπάρχοντά τους. έστησαν τις καλύβες τους στους πρόποδες της ψηλότερης κορυφής του βουνού Νήριτος, στη νότια πλευρά του, στην περιοχή Μαζός, τετρακόσια μέτρα απ’ το μέρος όπου σήμερα είναι χτισμένο το μοναστήρι.

Μεγάλη όμως η στενοχώρια τους όταν πρόσεξαν ότι έλειπε απ’ τα λιγοστά πράγματά τους μια θαυματουργή εικόνα της Παναγίας, που είχαν στο σπιτικό τους.

Η θλίψη τους δεν κράτησε για πολύ. Κάποια νύχτα βλέπουν στην απέναντι πλαγιά ένα δυνατό φως. Κατάλαβαν ότι στο σημείο εκείνο κάτι συνέβαινε. Την επόμενη μέρα, παρ’ όλες τις έρευνες στο σημείο εκείνο δε βρήκαν τίποτε. Το φως όμως εξακολουθούσε να φαίνεται για αρκετές νύχτες. Σκέφτηκαν να κόψουν τα πουρνάρια, τις μάζες και όλους τους θάμνους και τα ξερόκλαδα εκεί τριγύρω για να ερευνήσουν καλύτερα. Στον σωρό μάλιστα των κομμένων θάμνων έβαλαν φωτιά. Έκπληκτοι είδαν μέσα στη φωτιά να λάμπει κάτι δυνατότερα απ’ τις φλόγες. Πόση χαρά και συγκίνηση όμως αισθάνθηκαν , όταν διέκριναν, αφού έσβησε η φωτιά, ανάμεσα στ’ αποκαΐδια μια εικόνα μαυρισμένη από τη φωτιά, χωρίς όμως να είναι καμένη! Σκούπισαν πρόχειρα την κάπνα και αναγνώρισαν όλοι τους την εικόνα του Γενεσίου της Θεοτόκου, που είχαν αφήσδει στην ήπειρο. Με δάκρυα στα μάτια όλοι ασπάστηκαν την ιερή εικόνα και την πήραν μαζί τους στις καλύβες τους.

Παραδόξως όμως είδαν ότι την άλλη μέρα η εικόνα έλειπε από τις καλύβες. Ψάχνοντας, τη βρήκαν στον τόπο που την είχαν πρωτοβρεί, πάνω στις στάχτες. Αυτό το αξιοθαύμαστο επαναλήφθηκε τρεις φορές. Αποφάσισαν έτσι να χτίσουν στο σημείο εκείνο μια εκκλησούλα, για να τοποθετήσουν μέσα την θαυματουργή εικόνα.

Μάλιστα ονόμασαν την εικονιζόμενη Παναγία, «Καθαριώτισσα», διότι βρέθηκε μέσα στα «κάθαρα», δηλαδή στα ξερόκλαδα και τους μικρούς θάμνους που κόβονται και καίγονται για να καθαρίσει ο τόπος.

Δύο φορές κατά το παρελθόν, συγκεκριμένα μετά από τους σεισμούς του 1928 και τον Μάρτιο του 1954 μετά από τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 1953, μεταφέρθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Καθαριώτισσας από το μοναστήρι στην πρωτεύουσα του νησιού, το Βαθύ. Τη λιτανευτική πομπή ακολούθησε όλος ο κόσμος με τα πόδια, γεγονός που αποδεικνύει ότι ο λαός της Ιθάκης Αυτήν εμπιστεύεται και από Αυτήν παίρνει δύναμη και ελπίδα στις πιο δύσκολες στιγμές του. Άλλωστε αναρίθμητα είναι και τα θαύματα Της, όπως τα διηγούνται μέχρι σήμερα οι κάτοικοι του νησιού.

Ἀπολυτίκιον
Ἦχος α’. Τῆς ἐρήμου πολίτης.
Ποίημα Χαραλάμπους Μπούσια
Τήν σεπτήν σου εἰκόνα προσκυνοῦντες λαμβάνομεν δύναμιν ψυχῶν καί σωμάτων, ὑπερύμνητε Δέσποινα, σεπτή Καθαριώτισσα· διό προστρέχοντες εἰς σέ μετά σπουδῆς ἀνυμνοῦμεν σέ προφρόνως καί τόν Υἱόν σου πόθῳ μεγαλύνομεν. Δόξα τοῖς μεγαλείοις σου, Ἁγνή· δόξα τῇ θείᾳ σκέπη σου· δόξα τῷ σέ ἀκέστορι ἡμῶν ἐν δείναις δείξαντι.

Μεγαλυνάριον
Δεῦτε εὐφημήσωμεν οἱ πιστοί, τήν θείαν εἰκόνα καί ἁγίαν τῶν Καθαρῶν· ἥτις ἐστίν ἡ δόξα, τό καύχημα τό μέγα καί τῶν Ἰθακησίων ἡ προστατεύουσα.




Αγιογραφίες / Φωτογραφίες

Παναγία η Καθαριώτισσα
Παναγία η Καθαριώτισσα

Παναγία η Καθαριώτισσα
Παναγία η Καθαριώτισσα

Άποψη του καθολικού της Μονής
Άποψη του καθολικού της Μονής

Εξωτερική άποψη της Μονής
Εξωτερική άποψη της Μονής





Παραπομπές

Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014

Γιά τό Γενέθλιον τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας

                                   gennisitheotokou01


Λίγες ἡμέρες μετά τήν ἔναρξη τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, στίς 8 Σεπτεμβρίου, ἡ Ἐκκλησία μας πανηγυρίζει «τό Γενέθλιον τῆς Ὑπεραγίας Δεσποίνης ἡμῶν Θεοτόκου καί ἀειπαρθένου Μαρίας».
Γιά τό γεγονός αὐτό τά ἱερά Εὐαγγέλια σιγοῦν. Ἡ ἴδια ἄλλωστε σιγή ἁπλώνεται γύρω ἀπό τό μεγαλύτερο μέρος τῆς ζωῆς τῆς Θεοτόκου. Ἐλάχιστα εἶναι τά λόγια της πού διασώθησαν. Ἀρκεῖ νά σημειωθεῖ πώς ἡ προτροπή της στούς ὑπηρέτες στό θαῦμα πού ἔγινε ἀπό τόν Χριστό στήν Κανά τῆς Γαλιλαίας, «ὅ,τι ἄν λέγῃ (ὁ Χριστός) ὑμῖν, ποιήσατε» (Ἰωάν. 2,5), εἶναι τά τελευταῖα της λόγια πού ἀναφέρουν τά Εὐαγγέλια. Ἀπό τότε (τό θαῦμα ἔγινε στίς ἀρχές τοῦ πρώτου ἔτους τῆς δημόσιας δράσης τοῦ Κυρίου) καί στό ἑξῆς ἡ Θεοτόκος παρακολούθησε σιωπηλή τή δράση τοῦ Υἱοῦ της καί τό ἴδιο ἀμίλητη ἔπνιξε τόν πόνο της κάτω ἀπό τό σταυρό Του.
Τά κενά τῶν Εὐαγγελίων γιά τό βίο τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου συμπληρώνουν οἱ ἀπόκρυφες διηγήσεις. Αὐτές, γραμμένες ἀπό εὐσεβεῖς συγγραφεῖς καί πλουτισμένες ἀπό τή φαντασία τους, μᾶς δίνουν πληροφορίες γιά τή γέννησή της, τήν παιδική της ἡλικία, τήν κοίμησή της. Ἡ Ἐκκλησία πῆρε ἀπό τά κείμενα αὐτά τίς παραδόσεις πού ἐκείνη θεώρησε ἀληθινές καί τίς διαφύλαξε στίς ἑορτές, τούς ὕμνους, τίς εἰκόνες πού καθιερώθηκαν καί ἔγιναν μέ τό ὑλικό τους.
Μία ἀπό τίς ἀπόκρυφες διηγήσεις εἶναι τό Πρωτευαγγέλιο τοῦ Ἰακώβου, πού διηγεῖται, μεταξύ ἄλλων, καί τά σχετικά μέ τή Γέννηση τῆς Θεομήτορος. Ἀπ’ αὐτό μαθαίνουμε τά ὀνόματα τῶν γονέων της πού εἶναι Ἰωακείμ καί Ἄννα, τήν ἀτεκνία τους, τήν καταγωγή τοῦ Ἰωακείμ ἀπό τό βασιλικό γένος τοῦ Δαβίδ κ.ἄ. Ἐδῶ διαβάζουμε γιά τή θλίψη καί τά δάκρυα τοῦ ἀνδρόγυνου γιά τήν ἀτεκνία τους, καθώς καί τίς προσευχές καί τίς νηστεῖες τους γιά νά ἀποκτήσουν παιδί.
Ἐκτός ἀπό τό Πρωτευαγγέλιο, ἕνα ἄλλο ἀπόκρυφο Εὐαγγέλιο, τό λεγόμενο τοῦ Ψευδο-Ματθαίου, πού συμφωνεῖ βασικά μέ τό Πρωτευαγγέλιο, μιλᾶ γιά τή γέννηση τῆς Θεοτόκου. Γιά νά καταλάβουμε αὐτά πού εἰκονίζονται στήν παράσταση τῆς γέννησης τῆς Θεοτόκου, πρέπει νά παραθέσουμε μερικά ἀπο­σπάσματα ἀπό τή διήγηση τοῦ Ἰακώβου:
«Καί ἰδού ἄγγελος Κυρίου ἐπέστη λέγων αὐτῇ· Ἄννα Ἄννα, ἐπήκουσε Κύριος τῆς δεήσεώς σου, καί συλλήψει καί γεννήσεις, καί λαληθήσεται τό σπέρμα σου ἐν ὅλῃ τῇ οἰκουμένῃ... Καί ἰδού ἦλθον ἄγγελοι δύο λέγοντες αὐτῇ· Ἰδού Ἰωακείμ ὁ ἀνήρ σου ἔρχεται μετά τῶν ποιμνίων αὐτοῦ. Ἄγγελος γάρ Κυρίου κατέβη πρός αὐτόν λέγων· Ἰωακείμ Ἰωακείμ, ἐπήκουσε Κύριος ὁ Θεός τῆς δεήσεώς σου· κατάβηθι ἐντεῦθεν· ἰδού γάρ ἡ γυνή σου Ἄννα ἐν γαστρί λήψεται… Καί ἰδού Ἰωακείμ ἧκε (=ἦρθε) μετά τῶν ποιμνίων αὐτοῦ, καί ἔστη Ἄννα πρός τήν πύλην καί εἶδε τόν Ἰωακείμ ἐρχόμενον, καί δραμοῦσα ἐκρε­μάσθη εἰς τόν τράχηλον αὐτοῦ… Ἐπληρώθησαν δέ οἱ μῆνες αὐτῆς· ἐν δέ τῷ ἐνάτῳ μηνί ἐγέννησεν Ἄννα. Καί εἶπεν τῇ μαίᾳ· Τί ἐγέν­νησα; Ἡ δέ εἶπεν· Θῆλυ· Καί εἶπεν Ἄννα· Ἐμεγαλύνθη ἡ ψυχή μου ἐν τῇ ἡμέρᾳ ταύτῃ· καί ἀνέκλινεν αὐτήν. Πληρωθεισῶν δέ τῶν ἡμερῶν ἀπεσμήξατο Ἄννα, καί ἔδωκεν μασθόν τῷ παιδί, καί ἐπωνόμασε τό ὄνομα αὐτῆς Μαριάμ» (4,1-5,2).
Ὅπως βλέπουμε στήν παραπάνω διήγηση, ἡ γέννηση τῆς Παναγίας ἀναγγέλλεται ἀπό τόν ἄγγελο ὕστερα ἀπό πολύχρονη ἀτεκνία τῶν γονέων της. Ἄγγελος γνωστοποιεῖ τή γέννηση καί ἄλλων βιβλικῶν προσώπων: τοῦ Σαμψών, τοῦ Σαμουήλ, τοῦ Ἰωάννη τοῦ Προδρόμου. Ἡ γέννηση ὅμως τῆς Παναγίας διαφέρει, διότι εἶναι «τοῦ Ἀδάμ ἡ ἀνάπλασις καί τῆς Εὔας ἡ ἀνάκλησις· τῆς ἀφθαρσίας ἡ πηγή καί τῆς φθορᾶς ἀπαλλαγή, δι᾽ ἧς ἡμεῖς ἐθεώθημεν καί τοῦ θανάτου ἐλυτρώθημεν…» (Δοξαστικό τῆς λιτῆς).
Τή σύγκριση μεταξύ τῆς μητέρας τῆς Παναγίας καί ἄλλων ἄτεκνων γυναικῶν τῆς Ἁγίας Γραφῆς κάνει ὡραιότατα τό γ’ στιχηρό τοῦ Ἑσπερινοῦ τῆς ἑορτῆς (τοῦ πλ. β’ ἤχου): «Εἰ καί θείῳ βουλήματι, περιφανεῖς στεῖραι γυναῖκες ἐβλάστησαν, ἀλλά πάντων ἡ Μαρία τῶν γεννηθέντων θεοπρεπῶς ὑπερέλαμψεν· ὅτι καί ἐξ ἀγόνου παραδόξως τεχθεῖσα μητρός, ἔτεκεν ἐν σαρκί τόν ἁπάντων Θεόν, ὑπέρ φύσιν ἐξ ἀσπόρου γαστρός…».
Ὅπως βλέπουμε σ’ ὅλα σχεδόν τά τροπάρια τῆς ἱερῆς ἀκολου­θίας τοῦ Γενεθλίου τῆς Ὑπεραγίας Θεοτόκου, οἱ ἱεροί ὑμνογράφοι τονίζουν, παράλληλα μέ τή γέννησή της, καί τό ρόλο της ὡς Μητέρας τοῦ Θεοῦ. Ἀκόμη, στή λύση τῆς στείρωσης τῆς Ἄννας διαβλέπουν κατά τή διδασκαλία τῶν Πατέρων τῆς Ἐκκλησίας τή λύση τῆς στείρωσης τῆς ἀνθρώπινης φύσης, ἡ ὁποία θά ἀπολαύσει τούς καρπούς τῆς θείας χάριτος. Ἡ χάρη αὐτή «καρπογονεῖν λαμπρῶς ἀπάρ­χεται» μέ τή γέννηση τῆς Θεοτόκου. Ὅπως τό λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, «σήμερον ἀρχή σωτηρίας τῷ κόσμῳ». «Ἐν σοί τῆς φθο­ρᾶς ἐλυτρώθημεν». Γι’ αὐτό «χαράν μηνύει, ἡ γέννησίς σου, πάσῃ τῇ οἰκουμένῃ» , ὅπως λένε οἱ ὑμνογράφοι τῆς ἑορτῆς στή Θεοτόκο.

ΠΑΝΑΓΙΑ ΚΑΘΑΡΙΩΤΙΣΣΑ Η πολιούχος της Ιθάκης

Η θαυματουργή εικόνα του Γενεσίου της
Θεοτόκου στην Ιερά Μονή Παναγίας
Καθαριωτίσσης Ιθάκης
Στο γραφικό και ρομαντικό νησί της Ιθάκης και σε υψόμετρο 556μ. στη νοτιοανατολική πλευρά του ξακουστού ομηρικού βουνού Νήριτος βρίσκεται ανάμεσα σε βαθύσκιωτα πεύκα και λυγερόκορμα κυπαρίσσια το ιστορικό μοναστήρι της Παναγίας των Καθαρών ή Παναγίας Καθαριώτισσας, όπως είναι ευρύτερα γνωστό. Σ’ αυτό το θεομητορικό προσκύνημα και ιστορικό μοναστήρι, το οποίο αποτελεί το σημείο ευλαβικής αναφοράς των απανταχού της Γης ευρισκομένων Ιθακησίων, κτυπά η καρδιά κάθε Θιακού, αφού μόλις βρεθεί στο αγαπημένο του νησί, ανηφορίζει στη «Χάρη Της» για να προσευχηθεί και να ζητήσει τις μεσιτείες Της στην επίλυση των προβλημάτων της ζωής. «Καθαριώτισσά μου» λέει ο Θιακός, σε όποιο σημείο του κόσμου και αν βρίσκεται! Αυτήν παρακαλούν για τους ξενιτεμένους και τους ναυτικούς, το όνομά Της δίνουν οι πλοιοκτήτες στα πλοία τους, τις πρεσβείες Της επικαλούνται ακόμη και στους γάμους για να στεριώσει κάθε νέο ανδρόγυνο. 


Σύμφωνα με παλαιό σωζόμενο χειρόγραφο το μοναστήρι της πολιούχου και εφόρου της Ιθάκης Παναγίας Καθαριώτισσας ανακαινίστηκε το 1696, αλλά η ιστορία της θαυματουργής εικόνος του Γενεσίου της Υπεραγίας Θεοτόκου, στο οποίο είναι αφιερωμένο το μοναστήρι, είναι ακόμη παλαιότερη και χάνεται μέσα στη μακρόχρονη παράδοση του νησιού. Σύμφωνα με αυτή κάποιοι Ηπειρώτες βοσκοί εκδιώχθηκαν από τους Τουρκαλβανούς και έφτασαν κατά τη διάρκεια της σκοτεινής περιόδου της Τουρκοκρατίας στην Ιθάκη. Εγκαταστάθηκαν στους πρόποδες του βουνού Νήριτος και συγκεκριμένα στην περιοχή Μαζός, η οποία βρίσκεται σε απόσταση τετρακοσίων μέτρων από τον χώρο του σημερινού μοναστηριού. Αφού τακτοποίησαν τα πράγματά τους, διαπίστωσαν με μεγάλη θλίψη ότι από τα λιγοστά υπάρχοντά τους έλειπε μία θαυματουργή εικόνα της Παναγίας. 

Άποψη του καθολικού της Μονής
Ένα βράδυ παρατήρησαν έκπληκτοι ότι στον χώρο, όπου βρίσκεται σήμερα το μοναστήρι, έλαμπε ένα δυνατό φως. Το θαυμαστό αυτό γεγονός προκάλεσε την περιέργειά τους, γι’ αυτό και την επόμενη ημέρα άρχισαν τις έρευνες. Δεν κατόρθωσαν όμως να εντοπίσουν και να βρουν απολύτως τίποτα. Το λαμπερό φως εξακολουθούσε να είναι ορατό για αρκετές νύχτες, γεγονός που τους οδήγησε να κόψουν τα πουρνάρια και τα ξερόκλαδα και στη συνέχεια να βάλουν φωτιά. Τότε μέσα από τις φλόγες είδαν ένα αντικείμενο να έχει μεγαλύτερη λάμψη από τη φωτιά. Όταν έσβησε η φωτιά, η χαρά και η συγκίνησή τους ήταν απερίγραπτη, αφού μέσα στα αποκαΐδια βρήκαν μια μαυρισμένη εικόνα, την οποία αφού σκούπισαν και καθάρισαν, διαπίστωσαν ότι πρόκειται για την εικόνα του Γενεσίου της Θεοτόκου, την οποία είχαν αφήσει στην Ήπειρο. Αφού ασπάσθηκαν με ξεχωριστή ευλάβεια τη θαυματουργή εικόνα, την πήραν μαζί τους στις καλύβες, όπου και διέμεναν. Όμως την επόμενη ημέρα η εικόνα εξαφανίστηκε και τότε άρχισαν απεγνωσμένοι και γεμάτοι θλίψη να ψάχνουν να τη βρουν. Μετά από έρευνα η θαυματουργή εικόνα ανακαλύφθηκε στον τόπο της εύρεσής της πάνω στις στάχτες και τότε κατάλαβαν ότι ήταν θέλημα της Παναγίας να μείνει στον χώρο αυτό και να ανεγερθεί ναός προς τιμήν Της. Η ανέγερση του πρώτου αυτού ναού, που υπολογίζεται στα μέσα του 16ου αιώνα, αποτέλεσε και τον πρώτο πυρήνα για τη μετέπειτα ίδρυση της μονής της Παναγίας Καθαριώτισσας. 

Την επωνυμία «Καθαριώτισσα» την έλαβε από το γεγονός της εύρεσης της θαυματουργής εικόνος μέσα στα καιόμενα «κάθαρα», μία λέξη που στην τοπική διάλεκτο σημαίνει ξερόκλαδα και μικροί θάμνοι, που κόβονται και καίγονται για να καθαρίσει ο τόπος. 

Το μοναστήρι της Παναγίας των Καθαρών συμπληρώνει ζωή και παρουσία πάνω από 300 χρόνια. Το 1703 η μονή ανακηρύχθηκε σε κοινόβιο και από τον Σεπτέμβριο του 1706 απαλλάσσεται από την υποχρέωση να δίνει το ένα τρίτο των δώρων και λοιπών αφιερωμάτων στους αρχιερατικούς επιτρόπους του νησιού. Πρώτος ανακαινιστής και ηγούμενος της μονής υπήρξε ο ιερομόναχος Θεοφάνης Αλευράς. Το 1830 το ιστορικό μοναστήρι βρισκόταν σε μεγάλη ακμή, αφού πλούσιες ήταν οι δωρεές και τα αφιερώματα σ’ αυτό. Η οικονομική ευμάρεια έδωσε τη δυνατότητα να διαδραματίσει η μονή σπουδαιότατο ρόλο κατά την Επανάσταση του 1821, αφού μεταξύ άλλων περιέθαλπτε τους τραυματισμένους και κατατρεγμένους αγωνιστές. Από το 1880 μέχρι και το 1910 η μονή περιήλθε σε οικονομικό μαρασμό και το 1917 ο ηγούμενος Ιερόθεος Καλλίνικος ξεκίνησε προσπάθεια ανακαίνισής της, στην οποία συμμετείχαν όλοι οι Θιακοί και κυρίως οι εφοπλιστές του νησιού. Την ανακαίνιση της μονής συνέχισε και ο ιερομόναχος Σαμουήλ Μολφέσης, ο οποίος χρημάτισε και τελευταίος ηγούμενος. Το 1993 εγκαταστάθηκε στη μονή ο Ιθακήσιος μοναχός Θεοδόσιος Βλησμάς, ο οποίος καταβάλλει μέχρι σήμερα προσπάθειες για την περαιτέρω ανακαίνιση της μονής με τη συνδρομή των απανταχού της Γης ευρισκομένων Ιθακησίων. 

Εξωτερική άποψη της Μονής
Το μοναστήρι της Παναγίας Καθαριώτισσας πανηγυρίζει με κάθε επισημότητα στις 8 Σεπτεμβρίου κατά την εορτή του Γενεσίου της Υπεραγίας Θεοτόκου. Την ημέρα αυτή οι καρδιές και τα βλέμματα όλων των κατοίκων του νησιού, αλλά και όλων των Θιακών, που βρίσκονται σε όλο τον κόσμο, στρέφονται στο μοναστήρι Της και στη θαυματουργή εικόνα Της. Όλοι δε νοσταλγούν να βρεθούν κάτω από το κωδωνοστάσιο για να απολαύσουν την πανοραμική άποψη της νότιας Ιθάκης με τα δαντελωτά ακρογιάλια και τους γραφικούς κόλπους. Η μεγάλη ευλάβεια των Ιθακησίων προς την πολιούχο και έφορο του νησιού τους αποδεικνύεται και από τον κατ’ έτος καθιερωμένο εορτασμό των εν Αθήναις διαβιούντων Θιακών στις 8 Σεπτεμβρίου στον Ιερό Ναό του Αγίου Θωμά Άνω Κυψέλης στην Αθήνα. Μικρότερη πανήγυρη τελείται στη μονή και στις 14 Σεπτεμβρίου κατά την εορτή της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, όπου σύμφωνα με την παράδοση διανέμονται στους προσκυνητές νερόβραστα κουκιά. 

Δύο φορές κατά το παρελθόν, συγκεκριμένα μετά από τους σεισμούς του 1928 και τον Μάρτιο του 1954 μετά από τους καταστρεπτικούς σεισμούς του 1953, μεταφέρθηκε η θαυματουργή εικόνα της Παναγίας Καθαριώτισσας από το μοναστήρι στην πρωτεύουσα του νησιού, το Βαθύ. Τη λιτανευτική πομπή ακολούθησε όλος ο κόσμος με τα πόδια, γεγονός που αποδεικνύει ότι ο λαός της Ιθάκης Αυτήν εμπιστεύεται και από Αυτήν παίρνει δύναμη και ελπίδα στις πιο δύσκολες στιγμές του. Άλλωστε αναρίθμητα είναι και τα θαύματα Της, όπως τα διηγούνται μέχρι σήμερα οι κάτοικοι του νησιού. 

Παναγία Καθαριώτισσα: η πολιούχος και έφορος της Ιθάκης, το πνευματικό καταφύγιο κάθε Θιακού, η ελπίδα κάθε πονεμένου, η σωτηρία κάθε απελπισμένου, ο φωτεινός φάρος, που θα φέγγει παντοτινά και θα φωτίζει κάθε ψυχή, που αναζητά με καθαρότητα τη Μητέρα του Χριστού μας και επικαλείται τις πρεσβείες Της στη δύσκολη και απαιτητική εποχή μας. 

Αριστείδης Γ. Θεοδωρόπουλος 
Εκπαιδευτικός 

Βιβλιογραφία 

1. Δενδρινού Θεοδοσίου Ι., Πρεσβυτέρου, Το Μοναστήρι της Παναγίας των Καθαρών Ιθάκης, Β΄ Έκδοση, Ιθάκη 2000 
2. Ζαμπέλη Ιωάννη, Αγιολόγιον Λευκάδος και Ιθάκης, Έκδοση Ενοριακού Πνευματικού Κέντρου Ιερού Ναού Ευαγγελιστρίας Λευκάδος, Λευκάδα 2002 

Σάββατο 6 Σεπτεμβρίου 2014

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΝΗΓΥΡΕΩΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΓΕΝΕΣΙΟΥ ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΘΑΡΩΝ ΙΘΑΚΗΣ

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΠΑΝΗΓΥΡΕΩΣ ΙΕΡΑΣ ΜΟΝΗΣ ΓΕΝΕΣΙΟΥ

ΥΠΕΡΑΓΙΑΣ ΘΕΟΤΟΚΟΥ ΚΑΘΑΡΩΝ ΙΘΑΚΗΣ


ΠΡΟΣΚΛΗΣΙΣ 

 Η  Ιερά   Μητρόπολις Λευκάδος και Ιθάκης καθώς και η Ιερά Μονή Γενεσίου Υπεραγίας Θεοτόκου Καθαρών Ιθάκης  μετ΄αφάτου χαράς σας προσκαλούν, στις λατρευτικές εκδηλώσεις ,που θα λάβουν χώρα ,την Κυριακή 7 Σεπτεμβρίου 2014  και την Δευτέρα 8  Σεπτεμβρίου 2014, με την ευκαιρία της πανηγύρεως της Ιεράς Μονής Γενεσίου Υπεραγίας Θεοτόκου Καθαρών Ιθάκης  Προστάτιδος της νήσου μας   και Προστάτιδος των απανταχού της γης διαβιούντων Ιθακησίων ,σύμφωνα με το ακόλουθο πρόγραμμα.
                                                              Μετὰ πολλής της τιμής

Ο ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΗΣ
† Ὁ Λευκάδος καὶ Ἰθάκης Θεόφιλος

Π Ρ Ο Γ Ρ Α Μ Μ Α


                        Κυριακή  7 Σεπτεμβρίου 2014

19.30    Μέγας Αρχιερατικός Εσπερινός Προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Λευκάδος και Ιθάκης κ.κ. Θεοφίλου.

22.30      Ιερά Παράκληση προς την Παναγία μας.

                       Δευτέρα  8 Σεπτεμβρίου 2014

07.00 'Ορθρος

08.30 Αρχιερατική Θεία Λειτουργία.
Κήρυγμα.

10.00 Λιτάνευση Ιεράς Εικόνος
18.30 Παράκληση στην Παναγία  μας.
                                        


  Διά το Ηγουμενοσυμβούλιο

Αρχιμανδρίτης Σεβαστιανός

Οι Άγιοι Μικρασιάτες Νεομάρτυρες


Οι Άγιοι Μικρασιάτες Νεομάρτυρες
του Κωνσταντίνου Αθ. Οικονόμου, δασκάλου
   ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ: Την Κυριακή Προ της Υψώσεως του Τιμίου Σταυρού, η Εκκλησία όρισε να επιτελούμε τη μνήμη των εκατοντάδων χιλιάδων ένδόξων Νεομαρτύρων, που μαρτύρησαν στη Μικρά Ασία κατὰ τὰ ἔτη 1918 – 1922. Με ύπατο Ιερομάρτυρα τον Άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης και των συν αυτώ Ιεραρχών: Γρηγορίου Κυδωνιών, Αμβροσίου Μοσχονησίων, Προκοπίου Ικονίου, και Ευθυμίου Ζήλων

    Ο ΕΘΝΟΜΑΡΤΥΣ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟΣ ΣΜΥΡΝΗΣ: Κορυφαίος μαρτυρας της Μικρασιατικής Καταστροφής υπήρξε ο αγιος Χρυσόστομος, Μητροπολίτης Σμύρνης. Στην απροστάτευτη Σμύρνη, που όλοι οι στρατιωτικοί και πολιτικοί παράγοντες την εγκαταλείπουν προστρέχει να βρει καταφύγιο ο άμαχος πληθυσμός της Μ. Ασίας. Ο μόνος που δεν την εγκαταλείπει είναι ο Χρυσόστομος. Όταν ο αρχιεπίσκοπος των Καθολικών την υστάτη ώρα, στις 25 Αυγούστου [πατρώο ή παλαιό ημερολόγιο], του εξασφαλίζει θέση σε ατμόπλοιο και του ζητά να εγκαταλείψει την καταδικασμένη πόλη για να γλυτώσει από την οργή των Τούρκων, εκείνο ατάραχος απαντά: «Παράδοσις του ελληνικού κλήρου αλλά και χρέος του καλού ποιμένος είναι να παραμείνει με το ποίμνιόν του». Στις 27 Αυγούστου γίνεται η πρώτη εμφάνιση Τούρκων  ατάκτων Τσετών υπό τον Κιορ Μπεχλιβάν στη Σμύρνη. Τρομοκρατία απλώνεται στην πόλη. Τα πλήθη συρρέουν στη Μητρόπολη. Ο Χρυσόστομος, βοηθούμενος από τον αδελφό του Ευγένιο, κάνει ό,τι μπορεί για να βοηθήσει. Την επομένη τελεί λειτουργία στην Αγία Φωτεινή. Είναι κάτωχρος από τη νηστεία και την αγρύπνια. Όταν όμως βγαίνει στην Ωραία Πύλη γονατίζει και προσεύχεται σαν ταπεινός λευίτης και εγείρεται ως άγιος. Είναι το τελευταίο κήρυγμά του «Η Θεία Πρόνοια”, λέγει, “δοκιμάζει την πίστιν μας και το θάρρος μας και την υπομονή μας την ώραν αυτήν. Αλλ’ ο Θεός δεν εγκαταλείπει τους χριστιανούς. Εις τας τρικυμίας αναφαίνεται ο καλός ναυτικός και εις τας δοκιμασίας ο καλός Χριστιανός. Προσεύχεσθε και θα παρέλθει το ποτήριον τούτο. Θαρρείτε ως εμπρέπει εις καλούς χριστιανούς». Είχε τελειώσει η λειτουργία, όταν ένας υπαστυνόμος τον πληροφόρησε ότι ο φρούραρχος τον ζητά στο φρουραρχείο. Γαλήνιος ο Χρυσόστομος αποχαιρετά το πλήθος, και ανεχώρησε με τον «καβάση» (κλητήρα) του, Θωμά Βούλτσιο. Από την κατάθεση του τελευταίου έχουμε τις πιο έγκυρες πληροφορίες. Ο φρούραρχος δέχτηκε τον Χρυσόστομο, του προσέφερε βυσσινάδα και του υπαγόρευσε μια διαταγή. Μ’ ένα αυτοκίνητο που τους παρεχώρησαν Αμερικανοί αξιωματικοί επέστρεψαν στη Μητρόπολη. Ο Μητροπολίτης κοινοποίησε στο λαό τη διαταγή του φρουράρχου: να παραδοθούν τα όπλα και όλοι να μείνουν στα σπίτια τους. Στις 8.00 μ.μ. ήλθε ο ίδιος αστυνόμος με δύο οπλισμένους στρατιώτες. Τότε, όπως γράφει ο επί 20 χρόνια κοντά στο Δεσπότη,  Θωμάς Βούλτσιος: «Ήλθαν να πάρουν το δεσπότη πως τον ζητά ο νομάρχης, δεν είπαν το όνομα, να πάη στο διοικητήριο με τρείς δημογέροντες. Επήραμε τον Τσουρουκτζόγλου και τον Κλιμάνογλου και εμπήκαν οι τρείς και οι αστυνομικοί στο αυτοκίνητο, για μένα δεν είχε θέση και μού ‘πε ο δεσπότης να περιμένω στη μητρόπολη. Στας δέκα το βράδυ ένας από τους στρατιώτες, έφερε μία κάρτα του δεσπότη για τον αδελφό του Ευγένιο. Του έγραφε: «Αγαπητέ αδελφέ, Μας εκράτησαν απόψε εμέ ως πρόεδρον της Μικρασιατικής αμύνης, τους άλλους ως μέλη. Μην ανησυχήτε». Ο Ευγένιος άρχισε να κλαίει. Το άλλο πρωί, Κυριακή, στας 8 με στέλλει να μάθω για το δεσπότη. Ευρήκα το Ζαδέ της τραπέζης. Πριν μισή ώρα συνάντησε τον υπαστυνόμο που είχε πάει τό δεσπότη. Αυτός του είπε πως το δεσπότη τον χάλασαν, καθώς και τους δύο δημογέροντες. Έτσι έγιναν. Ως την Τετάρτη που έφυγα δεν μπόρεσα να μάθω τίποτα άλλο». Οι Τούρκοι τελικά «χάλασαν» και τον πιστό Ευγένιο. Τον κράτησαν 6 μήνες φυλακή και μετά τον απηγχόνισαν. Αξίζει να σημειώσουμε πως πριν αναχωρήσει για το Φρουραρχείο, ο Εθνομάρτυρας Χρυσόστομος είχε ανοίξει το Ευαγγέλιο καὶ διάβαζε, απὸ το κατὰ Ιωάννην Ευαγγέλιο το κεφάλαιο της προσαγωγής του Ιησού στον Πιλᾶτο: «.Τότε ουν έλαβεν ο Πιλάτος τὸν Ιησούν και εμαστίγωσε, και οι στρατιώται πλέξαντες στέφανον εξ ακανθών, επέθηκαν τη κεφαλή αυτού και έδιδον εις αυτὸν ραπίσματα». Το Ευαγγέλιο, ανοιχτὸ στὴ σελίδα αυτή, βρέθηκε στὸ Μητροπολιτικὸ γραφείο του Χρυσοστόμου. Το διέσωσε ο πιστός του κλητήρας παραδίδοντάς το στον ανεψιὸ του εθνομάρτυρα, Χρυσόστομο Καβουνίδη. Σε άλλη σελίδα του Ευαγγελίου βρεθηκε σημείωση του Χρυσοστόμου: “Συγχωρώ όλους και ζητώ την συγχώρησιν όλων”. Μία ακόμη μαρτυρία, αυτή του ανταποκριτή Κώστα Μισαηλίδη αναφέρεται στις τελευταίες ημέρες της Σμύρνης. Οι πληροφορίες που δίνει για το μαρτύριο του Χρυσοστόμου είναι συγκλονιστικές. Γράφει:«Λίγο πριν το μεσημέρι της Κυριακής, έβγαλαν το Μητροπολίτη από το φρουραρχείο. “Να οι δικαστές σου και οι τζελάτηδές σου (δήμιοι)”, του είπεν ο φρούραρχος συνταγματάρχης Σαλήχ Ζακήμ. Και τον παρέδωσε στον μαινόμενο όχλο που αποβραδύς ξημερώθηκε εκεί να τον προσμένει. Και ξεκινά το μαρτύριο. Το λαϊκό δικαστήριο των εγκληματιών έβγαλε την απόφαση που ήταν: «Να σταυρωθεί… Να σταυρωθεί όπως ο Χριστός τους». Ο Νουρεντίν διέταξε τον έφεδρο Λοχαγό του τουρκικού στρατού Ρουστέν Μπέη Βάσιτς να εκτελέσει την απόφαση του λαϊκού δικαστηρίου. Ο Βάσιτς κατεβαίνοντας τα σκαλιά του Διοικητηρίου μαζί με τους τρεις μελλοθανάτους, τον Χρυσόστομο και τους δημογέροντες, δεν προλαβαίνει να βγει στο προαύλιο γιατί ξεπροβάλλει φρενιασμένος ο ηγέτης του όχλου πια και όχι του στρατού, Νουρεντίν [στρατ. διοικ. Σμύρνης], στο κεφαλόσκαλο και τραβώντας το περίστροφό του πυροβολεί τον Χρυσόστομο. Ήταν τέτοια η λύσσα του που το χέρι του έτρεμε από την οργή και αντί να πλήξει τον Χρυσόστομο τραυμάτισε θανάσιμα τον δημογέροντα Κλιμάνογλου. Με τον πυροβολισμό και την έξοδο του Χρυσοστόμου στο προαύλιο το πλήθος ορμά και ξεκινά το μαρτύριο του αγίου Ιεράρχη. Λίγο πριν το τέλος, ένας από τους Τούρκους, αναγνωρίζοντας σε μια κίνηση του Μητροπολίτου το σημείο του σταυρού, διότι, ναι, πράγματι, ευλογούσε τους διώκτες του, πιστός στις ευαγγελικές επιταγές, εξαγριώθηκε και του έκοψε και τα δύο του χέρια. Ο δρόμος απ’ την Πλατεία του Διοικητηρίου ως την πλατεία του Ικί Τσεσμέ, Τουρκομαχαλά της Σμύρνης, ήταν ο Γολγοθάς του μαρτυρικού Ιεράρχη. Του έβγαλαν με ξιφολόγχη τα μάτια, του έκοψαν αυτιά και γλώσσα. Τον έσυραν από τα γένεια και τα μαλλιά. Γύρω απ’ το σώμα του έστησεν η απάνθρωπη, η αφάνταστα βάρβαρη τουρκική μανία φρικτό χορό. Δεν άφησαν τίποτε εξευτελιστικό που να μην το κάμουν στο αφανισμένο και μισοσκοτωμένο κορμί του. Και σύρθηκε έτσι, ως το Ικί-Τσεσμέ, ο Μητροπολίτης Σμύρνης, κατακομματιασμένος. Από το κορμί του, εκεί, το μεθυσμένο από κτηνωδία πλήθος πήρε ένα κομμάτι της σάρκας του Χρυσοστόμου για φυλακτό ματωμένο. Το κεφάλι του με βγαλμένα τα μάτια, κομμένα τ’ αυτιά και τη γλώσσα, με τα γένεια ξερριζωμένα και μαύρο από το ξύλο, αιματοστάλαχτο το έμπηξαν στην πατερίτσα του και η πομπή μαινόμενη από βλαστήμιες και σαρκασμό, το περιέφερε στους Τουρκομαχαλάδες”.
   ΟΙ ΔΥΟ ΣΥΝΑΘΛΗΣΑΝΤΕΣ ΜΕ ΤΟ ΑΓΙΟ ΧΡΥΣΟΣΤΟΜΟ: Μαζί με τον άγιο Χρυσόστομο Σμύρνης μαρτύρησαν και δύο εξέχοντα πρόσωπα της Σμύρνης: ο δημογέροντας της πόλης Γεώργιος Κλημάνογλου και ο νομικός και εκδότης της γαλλόφωνης εφημερίδας «La Reforme» Νικόλαος Τσουρουκτσόγλου. Το απόγευμα της 27ης Αυγούστου (π.η.) μαζί με τον Δεσπότη Σμύρνης εκλήθησαν στο φρουραρχείο και οι Δημογέροντες του Ελληνισμού της πόλης. Τελικά, δυὸ μόνον βρέθηκαν: οι Νικόλαος Τσουρουκτσόγλου κα Γεώργιος Κλημάνογλου. Κι όταν ο Άγιος Μητροπολίτης Σμύρνης καταποντίστηκε μες στη φουρτουνιασμένη θάλασσα του λυσσαλέου τουρκικού όχλου, τὴν ίδια ώρα μαρτυρούσαν κι οι δυὸ αυτοί Δημογέροντες. Ο Γεώργιος Κλημάνογλου απαγχονίσθηκε, τραυματισμένος όπως ήταν, από τον μαινόμενο όχλο. Ο Νικόλαος Τσουρούκτσογλου μαρτύρησε δεμένος από τα πόδια σε ένα αυτοκίνητο, καθώς τον περιέφεραν στο κέντρο της Σμύρνης, ενώ το κεφάλι του συρόταν στα λιθόστρωτα καλντερίμια! [Αλλά θα συνεχίσουμε συν Θεώ την επόμενη Κυριακή.]
  ΑΛΛΟΙ ΑΓΙΟΙ ΕΠΙΣΚΟΠΟΙ ΜΑΡΤΥΡΕΣ: Οι άλλοι άγιοι επίσκοποι που μαρτύρησαν κατά τους διωγμούς των Ελλήνων της Μικράς Ασίας ήταν οι εξής: Προκόπιος Μητροπολιτης Ικονίου, Γρηγόριος Μητροπολίτης Κυδωνιών, Αμβρόσιος Μοσχονησίων, Ευθύμιος Μητροπολίτης Ζήλων. Άλλοι ιερομάρτυρες υπήρξαν οι: Ιερεύς Μελέτιος του ναού της Ευαγγελιστρίας, που σταυρώθηκε στον κορμό ενός πεύκου. Ο Ιεροδιάκονος Γρηγόριος της Αγίας Άννης στο Κορδελιό, που κάηκε ζωντανός. Ο Ιερομάρτυς πατήρ Γεώργιος Καρασταμάτης από την Αγία Παρασκευή Κρήνης (Τσεσμέ), υπέργηρος κληρικός, εφημέριος του Ναού Αγίων Τεσσαράκοντα Μαρτύρων, που βρήκε μαρτυρικό θάνατο από μαινόμενους Τσέτες που εισέβαλαν στο ναό την ώρα της τέλεσης της Θείας Λειτουργίας(!!). Ο ιερομάρτυρας βρέθηκε πεσμένος στην Ωραία Πύλη με ανοιγμένο το κρανίο. Τι είδους όμως μαρτύρια επεφύλαξαν οι ωμοί κι απάνθρωποι αυτοί απόγονοι του Ταμερλάνου; Τον Γρηγόριο, Μητροπολίτης Κυδωνιών, τον έθαψαν ζωντανό(!) και μαζί του ένα πλήθος κληρικών και λαϊκών της περιοχής του. Τον Μοσχονησίων Αμβρόσιο, του πετάλωσαν τα πόδια(!) και τον κατατεμάχισαν. Μαζί του κατεσφάγησαν 11 ιερείς και 2 μοναχοί. Τον Ευθύμιο, επίσκοπο Ζήλων, από τα Παράκοιλα Καλλονής, τον φυλάκισαν, όπου και παρέδωσε το πνευμα του μετά από βασανιστήρια. Μεταξύ του νέφους των Μαρτύρων της τουρκικής θηριωδίας υπήρξαν και οι Ιερομάρτυρες Αρκάδιος και Γαβριήλ οι Ιβηρίτες († 11/09/1922): Ο Αρκάδιος γεννήθηκε το 1893 στο Αϊβαλί της Μικράς Ασίας. Προσήλθε στη μονή Ιβήρων το 1912 κι εκάρη μοναχός σε αυτή το 1914. Το ίδιο έτος χειροτονήθηκε και διάκονος. Το 1916 μαθήτευσε στην Αθωνιάδα Σχολή. Κατά το μοναχολόγιο της μονής «εφονεύθη μαρτυρικώς εν Κυδωνίαις υπό των Τούρκων κατά την υποχώρησιν των Ελλήνων εκ Μικράς Ασίας το 1922». Ο Γαβριήλ γεννήθηκε στο Κιλκίς το 1886. Εκάρη μοναχός το 1907 και κατόπιν χειροτονήθηκε διάκονος και πρεσβύτερος. Είχε το ίδιο τέλος με τον αδελφό του Αρκάδιο, την ίδια ημερομηνία. Στο Βουτζά, έχουν καταγραφεί και τα φρικτά μαρτύρια τριών επιφανών κληρικών της Ι.Μ. Σμύρνης: Του Αρχιερατικού Επιτρόπου Αρχιμανδρίτου Ιακώβου Αρχατζικάκη τον οποίο οι Τούρκοι “προσέδεσαν επὶ στασιδίου του ιερού ναού του αγίου Ιωάννου καὶ καρφώσαντες διὰ λεπτών ήλων [καρφιών] επὶ του μετώπου του ημισέληνον(!) εκ λευκοσιδήρου, αφήκαν καὶ απέθανεν εκ των φρικτών αλγηδόνων”. Του Προϊσταμένου της κάτω συνοικίας Σμύρνης, Αρχιμανδρίτου Αθανασίου Νικολόπουλου “όν επετάλωσαν εις τους πόδας και το στήθος”. Του Προϊσταμένου τῆ Αγίας Τριάδος, Οικονόμου Μιχαήλ Κυριακοπούλου «ον απογυμνώσας (Τούρκος αξιωματικός) τελείως προσέδεσεν απὸ του λαιμού διὰ σχοινίου εις την ουρὰν του ίππου του και καλπάζων έσυρεν προς το Κορδελιό. Αμερικανὸς ναύτης εκ των φρουρούντων την αποθήκην των πετρελαίων της Standard Oil Cy, τοσούτον εξωργίσθη ώστε επυροβόλησε και εφόνευσε τον αξιωματικόν, και απαλλάξας τον ατυχή ιερέα επεβίβασεν επὶ αμερικανικού πλοίου και έστειλεν αυτὸν εις Αθήνας» Στις 15 Σεπτεμβρίου 1922 σφαγιάσθηκε στην ομαδική σφαγή των εκ Μοσχονησίων Χριστιανών ο Αρχιμανδρίτης Ιωάννης Ευστρατίου, καθηγητής της Εκκλησιαστικής Ιστορίας της Ιεράς Εκκλησιαστικῆς Σχολής της Χάλκης. Στις 30 Σεπτεμβρίου 1922 σφαγιάσθηκαν όλοι οι Ιερείς της Ιερᾶς Μητροπόλεως Κυδωνιῶν.
     ΜΑΡΤΥΡΩΝ ΑΠΟΛΟΓΙΣΜΟΣ: Κατά τη Μικρασιατική Καταστροφή μαρτύρησαν συνολικά 347 κληρικοί (από το σύνολο των 459 ιερέων και διακόνων των εκκλησιαστικών επαρχιών Εφέσου, Σμύρνης, Φιλαδελφείας, Ηλιουπόλεως, Περγάμου Αδραμυττίου, Μοσχονησίων, Κυδωνιών, κ.α.). 50.000 υπήρξαν οι θανατωθέντες Σμυρναίοι, 4.000  οι Φωκαείς. Ένα εκ των θυμάτων των αιμοσταγών τούρκων στην τελευταία των περιπτώσεων υπήρξε η Ειρήνη, μια έγγυος 9 μηνών όταν τη συνέλαβαν οι Τούρκοι. Άγρια όρμησαν επάνω της και με τη ξιφολόγχη της άνοιξαν την κοιλιά για να δουν τι παιδί θα γεννούσε(!). Φονεύτηκαν ακόμη αγρίως  3.361 Περγαμηνιώτες και 6.000 Μοσχονησιώτες. Κι ανάμεσα σ’ όλους αυτούς και μικρά παιδιά όπως οι πρόσκοποι του Αϊδινίου! Αλλά ας δώσουμε το λόγο σε αυτόπτες, όχι Έλληνες, αυτόπτες μάρτυρες της μεγάλης σφαγής της Σμύνης:
   ΔΥΟ ΜΑΡΤΥΡΙΕΣ: Ο μάρτυρας του οποίου η αφήγηση δημοσιεύτηκε στη Review de Paris, διηγείται: «Τη Δευτέρα 11 του μηνός, η κατάσταση της πόλης ήταν δραματική. Ο στόλος έπρεπε να φύγει από τη Σμύρνη από τη μια στιγμή στη άλλη. Επειδή φοβόμασταν αποκλεισμό του κόλπου, επιβιβαστήκαμε αποφασισμένοι να φύγουμε, μόλις θα αναχωρούσε ο αγγλικός στόλος. Οι δύο νύχτες που περάσαμε στο πλοίο ήταν τρομακτικές. Ο κόλπος έμοιαζε με λίμνη και ο παραμικρός θόρυβος από την παραλία έφθανε μέχρι εμάς πολύ καθαρά. Απ’ όλες τις πλευρές έβλεπε κανείς μεγάλες πυρκαγιές. Ο Κουκλουτζάς, ένα ελληνικό χωριό, καιγόταν ολόκληρο μέσα σε λάμψεις, καθώς κι ένα μέρος του Μπουρνόβα. Οι Τούρκοι είχαν λεηλατήσει και κάψει όλα τα χωριά γύρω από τη Σμύρνη. Από την παραλία μάς έφταναν φωνές από ανθρώπους που τους στραγγάλιζαν, και τα πτώματα των πνιγμένων επέπλεαν γύρω από το πλοίο μας. Κατά τη διάρκεια αυτών των φρικαλεοτήτων ακούγαμε τη μουσική που έπαιζαν στα πολεμικά πλοία, για να διασκεδάσουν. Περνάγαμε τις μέρες μας στο Κορδελιό που ζούσε μέσα στη φρίκη. Οι Τούρκοι δε σέβονταν πια τα ευρωπαϊκά σπίτια και τα λεηλατούσαν, όπως έκαναν και με τα σπίτια των Ελλήνων και των Αρμενίων. Ένας Γάλλος στο Κορδελιό ξαναφόρεσε την παλιά του στολή του επιλοχία και μπόρεσε έτσι να κάνει καλό. Όταν τον έβλεπαν οι Τούρκοι, υποχωρούσαν λέγοντας: “Είναι Γάλλος”. Εκείνος μόνος του μπόρεσε να σώσει από τη λεηλασία ένα μεγάλο αριθμό σπιτιών και να γλιτώσει τη ζωή πολλών δυστυχισμένων ανθρώπων».   Ο ανταποκριτής της Daily Telegraph, δηλώνει πως το πλιάτσικο είχε αδειάσει στην κυριολεξία το Αρμένικο εμπορικό κέντρο. Τούρκοι στρατιώτες με στολή έπαιρναν μέρος στη λεηλασία. Τους συναντούσε κανείς με όλων των ειδών τα εμπορεύματα. Μισοσκεπασμένες άμαξες και γάιδαροι μετέφεραν τα λάφυρα. Δεν υπήρχαν πια παρά λίγα ορατά πτώματα. Ο ανταποκριτής που την προηγουμένη είχε μετρήσει δεκαπέντε, τη Δευτέρα δεν είδε παρά μόνο πέντε. Ο Αμερικανός αξιωματικός που ήταν επικεφαλής μιας περιπολίας, υπολόγιζε το σύνολο αυτών που είχε δει, σε καμιά εκατοστή. Ο ίδιος ανταποκριτής τηλεγραφούσε την επομένη πως η σφαγή είχε πάρει διαστάσεις πολύ σοβαρές. Τούρκοι στρατιώτες είχαν επιτεθεί στο Αρμένικο κολλέγιο όπου βρίσκονταν χίλιοι πρόσφυγες. Κάπου σαράντα πτώματα κείτονταν στους δρόμους. Ο Μουσταφά Κεμάλ τον οποίο ο ανταποκριτής είχε ρωτήσει λίγες ώρες πριν την πυρκαγιά, του δήλωνε, σε αγαστή σύμπτωση απόψεων με την “Ελληνίδα” βουλευτή Ρεπούση,: «Όπως βλέπετε, δε γίνονται σφαγές ή κάτι παραπλήσιο στη Σμύρνη. Οι λεηλασίες και οι θάνατοι που έγιναν ήταν αναπόφευκτοι». Για έναν Τούρκο στρατηγό σαράντα πτώματα στους δρόμους δεν ήταν προφανώς κάτι το υπολογίσιμο. Μια σφαγή άξια του ονόματος της και της “ενδόξου” τουρκικής ιστορίας δεν αριθμεί παρά χιλιάδες νεκρούς. Κατά τη διάρκεια της ημέρας της 12ης του μηνός, ένας Άγγλος μάρτυρας, ο κ.Wallace, επιστρέφοντας στο κτήμα που είχε στο Μπαϊρακλί (κοντά στο Κορδελιό), διαπίστωσε ότι το υπηρετικό του προσωπικό είχε πέσει βορά της φρίκης. Τα πτώματα τριών γυναικών επέπλεαν στον κολπίσκο μπροστά στο σπίτι. Ήταν των τριών υπηρετριών από το διπλανό ορφανοτροφείο θηλέων. Μια ομάδα Τούρκων είχε παρουσιαστεί στο ορφανοτροφείο, απαιτώντας την άμεση παράδοση τριών γυναικών. Αφού τις βίασαν, τις στραγγάλισαν και τις πέταξαν στη θάλασσα. Στη διάρκεια της ίδιας μέρας, της 12ης του μηνός, η έρευνα για Έλληνες στρατιώτες και αξιωματικούς, που οι τουρκικές αρχές ισχυρίζονταν πως κρύβονταν στα σπίτια των Ορθοδόξων, έδωσε αφορμή στις πιο απεχθείς ακρότητες. Στη συνοικία του Πάνω Καρατάς, μια νιόπαντρη βιάστηκε διαδοχικά από εννέα κτήνη του είδους αυτού. Σ’ ένα διπλανό σπίτι, της κυρίας Marian Boudou, επτά στρατιώτες χύμηξαν πάνω στην κόρη της Paratsem και στις νεαρές κοπέλες που βρίσκονταν μαζί της. Η κακόμοιρη μητέρα που έχασε αμέσως τα λογικά της μπροστά σ’ αυτό το θέαμα, άρχισε να χορεύει «για το γάμο της κόρης της»! Το απόγευμα της ίδιας μέρας εκδόθηκε προκήρυξη του Νουρεντίν πασά που απαγόρευε στους Μουσουλμάνους επί ποινή θανάτου να δώσουν άσυλο σε Έλληνες και Αρμένιους στρατιώτες!
Απολυτίκιον Αγίων Μικρασιατών Ιερομαρτύρων [Ήχος δ΄]: “Η πενταυγής Αρχιερέων χορεία, τη των αγώνων νοητή δαδουχία, την Μικρασίαν άπασαν αυγάζει νοητώς, ο σοφός Χρυσόστομος, Γρηγορίω τω θείω, Αμβρόσιος, Προκόπιος και Ευθύμιος άμα, ούς ευφημούμεν είπωμεν πιστοί, χαίροις Μαρτύρων, πεντάριθμε σύλλογε.”
Απολυτίκιον Αγίου Χρυσοστόμου Σμύρνης [Ήχος γ΄]: “Μέγαν μάρτυρα η Εκκλησία, μέγαν ήρωα το έθνος σύμπαν, τον της Σμύρνης υμνούμεν Χρυσόστομον. Και γαρ γενναίως αθλήσας υπέμεινεν υπέρ πατρίδος και πίστεως θανατόν, Ιεράρχου τε υπόδειγμα εαυτόν ανέδειξε τον στέφανον λαβών τον αμαράντινον.”

   ΛΕΖΑΝΤΑ: Άγιοι Μικρασιάτες Μάρτυρες: ιεράρχες ιερείς μοναχοί και λαϊκοί , άνδρες γυναίκες και παιδιά (μια μικρασιατική οικογένεια). Ο Σταυρός στην κέντρο για την «Σταυρωμένη Μικρά Ασία». Το Καμπαναριό στο κέντρο του Σταυρού είναι αυτό της Αγια-Φωτεινής Σμύρνης. Εκ δεξιών προς αριστερά οι μάρτυρες ιεράρχες:  Ζήλων Ευθύμιος, Κυδωνιών Γρηγόριος, Σμύρνης Χρυσόστομος, Ικονίου Προκόπιος, Μοσχονησίων Αμβρόσιος. Στην συνέχεια αριστερά του Σταυρού είναι ο Μοναχός (εκπρόσωπος των Μοναχών σφαγιασθέντων), δεξιά του Σταυρού ο Κληρικός (εκπρόσωπος των Κληρικών σφαγιασθέντων), και κάτω δεξιά ο Μικρασιάτης κάτοικος, αντιπροσωπεύοντας τον ανδρικό πληθυσμό που βασανίσθηκε και σφαγιάσθηκε και αριστερά η Γυναίκα-Μάνα και το Τέκνο, αντιπροσωπεύοντας το σύνολο του γυναικείου και παιδικού πληθυσμού που εβασανίσθη, εβιάσθη και μαρτύρησε στα τουρκικά βασανιστήρια.