Σάββατο 21 Μαΐου 2016

Όσιος Ιωακείμ ο Παπουλάκης ο εξ Ιθάκης

Ο Όσιος Ιωακείμ ο Παπουλάκης γεννήθηκε στο μικρό χωριουδάκι Καλύβια, απέναντι από το Σταυρό της Ιθάκης, το έτος 1786.
Οι γονείς του ονομάζονταν Άγγελος και Αγνή και ήσαν πιστοί χριστιανοί. Ο μικρός Ιωάννης (έτσι ονομαζόταν ο Άγιος πριν γίνει μοναχός) πέρασε δύσκολα παιδικά χρόνια, διότι πέθανε η μητέρα του όταν αυτός ήταν ακόμα πολύ μικρός, οπότε ο πατέρας του Άγγελος ξαναπαντρεύτηκε μια σκληρή γυναίκα, η οποία δεν έχανε ευκαιρία να τιμωρεί και να βασανίζει τον μικρό Ιωάννη. Ο Ιωάννης από μικρό παιδί ξεχώριζε από τα άλλα παιδιά της ηλικίας του. Με πολλή αγάπη και δυνατή πίστη στο Χριστό, δεν έλειπε ποτέ από την εκκλησία, νήστευε, προσευχόταν συνεχώς και σκορπούσε αγάπη και καλωσύνη στους ανθρώπους. Με πολύ ζήλο μελετούσε θρησκευτικά βιβλία και κυρίως το Ιερό Ευαγγέλιο.
Νέος εργάστηκε ως ναυτικός. Σε κάποιο από τα ταξίδια του, έφυγε από το πλοίο και πήγε στο Άγιον Όρος. Έκει έγινε μοναχός στην Ι. Μονή Βατοπαιδίου και από Ιωάννης ονομάστηκε Ιωακείμ.
Στο μοναστήρι έμεινε 20 περίπου χρόνια και έγινε υπόδειγμα αρετής και πνευματικής προκοπής ανάμεσα στους υπόλοιπους μοναχούς. Όταν ξέσπασε το 1821 η Ελληνική Επανάσταση φεύγει από το μοναστήρι κι έρχεται ως Ιεραπόστολος στην Πελοπόννησο. Από εκεί φυγαδεύει στα Επτάνησα πολλούς γέρους και γυναικόπαιδα μαζί με τον παπα-Γιάννη Μακρή από την Πύλαρο της Κεφαλονιάς.
Τα Επτάνησα τότε τα κατείχαν οι Αγγλοι, ύπουλοι εχθροί της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού. Ο Άγιος Ιωακείμ νιώθοντας τον κίνδυνο, δεν επιστρέφει στο μοναστήρι του, αλλά έρχεται στην πατρίδα του Ιθάκη, όπου για σαράντα περίπου χρόνια, πηγαίνοντας ακούραστος σε κάθε χωριό και κάθε σπίτι του νησιού, διδάσκει το λόγο του Θεού, βοηθά τους απόρους και τους φτωχούς, κτίζει εκκλησίες, ενημερώνει και ελέγχει τους κατοίκους στα θέματα της πίστης.
Ζώντας ο ίδιος με μεγάλη άσκηση και σε εκούσια φτώχεια, αποτελεί το στήριγμα, την παρηγοριά, την ελπίδα όλων των κατοίκων της Ιθάκης. Για την μεγάλη του αρετή και την υψοποιό του ταπείνωση ο Θεός τον προίκισε με το ιαματικό και προφητικό χάρισμα, με σκοπό την μετάνοια και την ψυχική σωτηρία των ανθρώπων. Γι  αὐτὸ και στις καρδιές και συνειδήσεις των ντόπιων ανέκαθεν ο Παπουλάκης ήταν ο Άγιός τους.
Ο Άγιος Ιωακείμ κοιμήθηκε στις 2 Μαρτίου 1868. Η επίσημη αναγνώρισή του ως Αγίου της Εκκλησίας μας έγινε τον Μάρτιο του 1998. Η μνήμη του εορτάζεται την 23ην Μαΐου εκάστου έτους, (ημέρα ανακομιδής ιερών λειψάνων).
  Α. Γέννηση – ανατροφή
Ο σύγχρονος αυτός άγιος γεννήθηκε το 1786 στο μικρό χωριουδάκι Καλύβια του τότε δήμου Πολυκτορίων της νήσου Ιθάκης, απέναντι από το Σταυρό. Ο πατέρας του ονομαζόταν Άγγελος Πατρίκιος και ήταν ντόπιος, ενώ η μητέρα του, Αγνή, καταγόταν από την Πρέβεζα. Οι γονείς του ήταν πιστοί χριστιανοί (ορθόδοξοι). Πρόλαβαν και απέκτησαν τον μικρό Ιωάννη πριν ο πλοίαρχος πατέρας του ξαναπαντρευτεί επειδή σύντομα έχασε την σύζυγο του Αγνή.
Ο μικρός Ιωάννης όμως δέχτηκε, αντί για αγάπη, το μίσος και τις επιβουλές της μητρυιάς του. Το παιδί αυτό όμως είχε σπουδαία χαρίσματα και αγάπη στην εκκλησία, ήδη από την μικρή του ηλικία. Με πολλή αγάπη και δυνατή πίστη στο Χριστό, δεν έλειπε ποτέ από την εκκλησία, νήστευε, προσευχόταν συνεχώς και σκορπούσε αγάπη και καλοσύνη στους ανθρώπους. Με πολύ ζήλο μελετούσε θρησκευτικά βιβλία και κυρίως το ιερό Ευαγγέλιο.
Αυτό σκλήρυνε ακόμη περισσότερο την αφιλόστοργη μητρυιά. Έτσι έπεισε τον πατέρα του να παρατήσει την εκπαίδευσή του (που τάχα την παραμελούσε) και να εργαστεί σε ξένο καράβι. Όμως και εκεί ο μικρός Ιωάννης δεν παραμελούσε την πνευματική του ζωή. Σύντομα όμως το παιδικό του μαρτύριο τελείωσε (όταν έγινε δεκαεπτά ετών).
 Β. Στην Ι. Μ. Βατοπεδίου
Κάποτε (το 1803) το καράβι του αγκυροβόλησε στο λιμάνι της Ι. Μ. Βατοπεδίου του Αγίου Όρους και το μικρό ναυτόπουλο (ο Ιωάννης) βρήκε την ευκαιρία να πάει να προσκυνήσει. Οι μελέτες του σε βίους Αγίων και η πνευματική του ενασχόληση ήταν αρκετά, για να μπορεί να κατανοήσει την ζωή στο μοναστήρι. Σαγηνεύτηκε μόλις μπήκε στην Ιερά Μονή και μετά τις παρακλήσεις του προς τον ηγούμενο αυτός κάμφθηκε, παρά το μικρό της ηλικίας του. Το τελευταίο εμπόδιο, τον καπετάνιο, νίκησε με την μεγάλη του αποφασιστικότητα, τα επιχειρήματα του αλλά και την Θεία Βοήθεια.
Αυτή του η απόφαση στεναχώρησε πολύ τον φυσικό του πατέρα, αντίθετα με την χαιρέκακη μητρυιά του που χάρηκε, επειδή απαλλάχθηκε απ’ αυτόν. Η εμπειρία του δοκίμου Ιωάννη στα μακρινά ταξίδια αποδείχθηκε ισχυρή βάση για την αρχή της καλογερικής ζωής, μαζί με την αγαθότητα της φύσης του.
Σύντομα φάνηκε η καρποφορία του αγώνα του και προβιβάστηκε σε μικρόσχημο μοναχό, με το νέο όνομα Ιωακείμ. Στα διάφορα διακονήματα,alt από τα πιο μικρά έως τα πιο μεγάλα, ξεδίπλωνε την προσωπικότητά του. Τότε πήρε και το μεγάλο σχήμα και ανέλαβε σύμβουλος στα πιο υπεύθυνα και επίσημα ζητήματα διοίκησης της Ιεράς Μονής. Πρέπει να υπενθυμίσουμε εδώ ότι τα χρόνια αυτά η Αθωνιάδα Σχολή, μέσα στα όρια αυτής της Μονής, βρισκόταν σε μεγάλη άνθηση και οπωσδήποτε πήρε πολλά και ο Ιωακείμ.310835-03
 Γ. Στήριγμα του λαού
Ο οικονόμος της Ι. Μ. Βατοπεδίου, ασκητικός και φιλόπονος Ιωακείμ, φεύγει με ευλογία από την Ι. Μονή και γίνεται εργάτης για στήριγμα και κατάρτιση του πονεμένου και καταπιεσμένου λαού στα χρόνια της επανάστασης του 1821. Έρχεται στην Πελοπόννησο. Κύριο μέλημα του ήταν ο άμαχος πληθυσμός, που περιφερόταν συχνά διωγμένος χωρίς τροφή και σκεπάσματα, κυρίως όμως χωρίς ηθικό.
Από εκεί φυγαδεύει στα Επτάνησα πολλούς γέρους και γυναικόπαιδα μαζί με τον παπα-Γιάννη Μακρή από την Πύλαρο της Κεφαλονιάς. Έτσι έσωσε πολλές οικογένειες από βέβαιο αφανισμό. Τα Επτάνησα τότε τα κατείχαν οι Άγγλοι, ύπουλοι εχθροί της Ορθοδοξίας, της καθ’ ημάς Ανατολής, του Ελληνισμού και του λαού, σε αντίθεση με τους Οθωμανούς Τούρκους που είχαν φανερή από χρόνια πολιτική. Βεβαίως δεν παρέλειπε να αναπτερώνει το εκκλησιαστικό φρόνημα του λάου που συχνά κινδύνευε και από τα τάματα των Τούρκων με αντάλλαγμα τον εξισλαμισμό.
 Δ. Επιστροφή στην ησυχία
Όταν κόπασε στον Μωριά και την Ρούμελη η λαίλαπα του πολέμου, ο όσιος Ιωακείμ, ο επονομαζόμενος πλέον Παπουλάκης, αποσύρθηκε στην ποθητή του ησυχία. Δεν γύρισε όμως στον Άθωνα, αλλά προτίμησε τα ησυχαστικά μέρη της γενέτειράς του Ιθάκης.
Έτσι έγινε, με θεία έμπνευση, όργανο διπλής αγάπης: και προς τον Θεό, αλλά και προς τον άνθρωπο. Έμεινε στο δάσος «Αφεντικός Λόγγος» με αυστηρή άσκηση, μισόγυμνος, με νηστεία και αδιάλειπτη προσευχή. Εκεί ο όσιος ανέβηκε στην βαθμίδα του θείου φωτισμού. Η Θεία Χάρη του έγινε πλέον ενδημική (δηλαδή μόνιμη) κατάσταση.
Εκεί για σαράντα περίπου χρόνια, πηγαίνοντας ακούραστος σε κάθε χωριό και κάθε σπίτι του νησιού, διδάσκει με το υπόδειγμά του και το λόγο του την ορθόδοξη πίστη, βοηθά τους απόρους και τους φτωχούς, κτίζει εκκλησίες, κάνει ενέργειες πέρα από τα καθιερωμένα και φυσικά δείχνει πολλά σημάδια θεϊκής χάρης. Ιδιαίτερα της παντοειδούς αγάπης, της προορατικότητας και ιαματικότητας.
 Ε. Νέα δράση του Οσίου310834-02
Μέσα στο φαράγγι Γούβες, που βρισκόταν με την πολύ αυστηρή άσκησή του, άρχισε να γίνεται γνωστός στους γύρω κατοίκους. Γι’ αυτό και στις καρδιές και συνειδήσεις των ντόπιων ανέκαθεν ο καλόγερος Ιωακείμ ήταν ο «Παπουλάκης», ο άγιός τους …
Ο «Παπουλάκης» έγινε σιγά-σιγά το κύριο ενδιαφέρον του λαού της Ιθάκης. Εκεί παρηγορούσε τους θλιμμένους, στήριζε τους αδυνάτους και ασθενείς, παρακινούσε στην ευσέβεια και στα χρηστά ήθη, τα οποία η ξενοκρατία στα Επτάνησα είχε παραγκωνίσει. Τα χρήματα που του έδινε ο λαός, αμέσως τα «επένδυε» στο χρηματιστήριο που λέγεται «προσφορά στους φτωχούς». Επιπλέον, με τη θεία διορατικότητά του, προλάμβανε επιβολές, φόνους, αντεκδικήσεις.
Με την ταπείνωση και την βαθιά πίστη που είχε αποκτήσει, το Άγιο Πνεύμα μέσα από αυτόν έλυνε στειρώσεις, πρόλεγε τα μέλλοντα και ποιούσε πολλά θαυμαστά, με αποτέλεσμα σε λίγα χρόνια η πνευματική μεταβολή του λαού της Ιθάκης να γίνει αισθητή. Γι’ αυτό και ο αρχηγός του κακού, μέσω φθονερών ανθρώπων, διέδωσε την κακοήθεια ότι ο Όσιος προφήτεψε μεγάλο σεισμό, ώστε να ανησυχήσει ο Άγγλος κυβερνήτης του τόπου. Ο γέροντας τότε κλήθηκε σε απολογία απ’ αυτόν αλλά, παρ’ όλες τις εξηγήσεις του οσίου, ο υπερήφανος Άγγλος κατηγόρησε και τον γέροντα αλλά και τον μοναχισμό (του) και κινήθηκε να σηκωθεί για να κακοποιήσει με οργή τον όσιο. Τότε ξαφνικά η πολυθρόνα του κυβερνήτη συντρίφτηκε και έπεσε αναίσθητος!!! Όταν αργότερα συνήλθε, έπεσε ο υπερόπτης στα πόδια του γέροντα και του έδωσε την άδεια να συνεχίσει απερίσπαστος το έργο του…
Αργότερα ο όσιος έμεινε σε κελί, στον Άγιο Νικόλαο Μαυρωνά και μετά σε ένα μικρό σπίτι, που του παραχωρήθηκε στη Ράχη Κιονίου (Β. Α. της νήσου). Τότε ο Παπουλάκης παρακίνησε τους κατοίκους και έκτισαν δικό τους ναό και αυτός ανέλαβε την επιστασία του. Ο ναός ήλθε σε πέρας και αφιερώθηκε στον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου. Γυρνούσε βέβαια από τόπο σε τόπο και έκτιζε ναούς, μικρούς ή μεγάλους.
Στην κοινότητα του Σταυρού (Β. του νησιού) υπήρχε ναΐδριο ερειπωμένο, η Αγία Βαρβάρα, με μία χαρουπιά φυτρωμένη στο Ιερό του. Ο Άγιος την ξερίζωσε και επανίδρυσε τον ναό μαζί με την πρόθυμη συμμετοχή του φτωχού λαού. Όταν αυτός αποδείχτηκε ανεπαρκής, γύρω του έκτισε μεγαλύτερο και όταν αποπερατώθηκε, γκρέμισε τον μικρό. Αργότερα γύρω από τον μεγάλο ναό, με την εύνοια της Αγίας Βαρβάρας έκτισε κελιά για μοναχούς που έγιναν και ξενώνας προσκυνητών. Την ίδια περίοδο στην κοινότητα Ανωγής (πάνω στο βουνό), ενέσκηψε ισχυρή επιδημία πανώλης και ο όσιος έγινε «άμισθος ιατρός».
Τότε ο Άγιος παρακίνησε τους Ανωγήτες και έκτισαν ναό του Αγίου Αθανασίου. Προσευχήθηκαν όλοι μαζί στον Άγιο και κόπασε η επιδημία. Ο βίος και η πολιτεία του αγίου επεκτάθηκε και στην πολιτική του στρατηγική για την ένωση της Ιθάκης (και της Επτανήσου) με την ελεύθερη από Τούρκους χώρα, αφού η τακτική της «πολιτισμένης αλεπούς» (Αγγλίας) ήταν πολλές φορές σκληρότερη συνολικά στη ζωή και επικίνδυνη για πλήρη αλλοίωση της πνευματικής υπόστασης των χριστιανών. Σε όσους λιποψυχούσαν έδινε θάρρος και προφήτεψε πως η ένωση θα γίνει χωρίς πόλεμο, γιατί η Αγγλία θα φύγει, όπως και έγινε.
 Στ. Παράτολμες ενέργειες
α) Όταν μόναζε στον Άθωνα και είχε βρεθεί για υπηρεσία στον έξω κόσμο, συνάντησε οικογενειάρχη άνθρωπο σε άθλια κατάσταση. Η αιτία της δυστυχίας του ήταν πως υπηρετούσε κάποιο γιατρό ως δούλος, γιατί του όφειλε χρήματα για τη θεραπεία της γυναίκας του, που όμως δεν διέθετε. Τότε ο καλόγερος άφησε τις δικές του υποθέσεις και τον αντικατέστησε.
Ο γιατρός που δέχτηκε την αλλαγή, του έδωσε καινούργια παπούτσια και ρούχα για λόγους αξιοπρεπούς εμφάνισης. Όμως παπούτσια και ρούχα έμεναν μόνο για μια μέρα, αφού μοναχός Ιωακείμ τα μοίραζε στους μη έχοντες … Ο γιατρός βλέποντας όλα αυτά μαζί με την ασκητική και πνευματική ζωή του, δεν άντεξε να τον υπηρετεί άγιος άνθρωπος και τον .. απέλυσε …
β) Ενώ η «παλαιά Ελλάδα απελευθερωνόταν από τον τούρκικο ζυγό, τα Επτάνησα είχαν ακόμη τον αγγλικό. Ο Παπουλάκης πότε διέγειρε το ζήλο των πατριωτών, πότε τους έδινε θάρρος όταν λιποψυχούσαν και πότε προορατικά τους έλεγε πως θα απελευθερωθούν αναίμακτα. Για τις πολυποίκιλες αυτές δράσεις του όμως δέχτηκε μερικές φορές τις απειλές και κοροϊδίες των αμελών. Δέχτηκε την σκληρότητα, το φτύσιμο, το πετροβολητό χωρίς παράπονο και μνησικακία. Είχε τεράστια υπομονή γιατί ήξερε το ταξίδι για την θεία Ιθάκη …
γ) Η Αικατερίνη Χ. Παΐζη (Λιανού) και ο Λ. Βεντούρας από το Βαθύ Ιθάκης αφηγήθηκαν ότι κατά το έτος 1848 μεγάλη πείνα μάστιζε την Ιθάκηalt και ειδικά τους έξω δήμους του νησιού. Άλεθαν ό,τι έβρισκαν: όσπρια, καρπούς, αγριοκούκια και ό,τι άλλο φαινόταν κατάλληλο για να ανακουφίσει την πείνα τους. Τότε άραξε, χωρίς να αναμένεται, στην Ιθάκη ένα σκάφος από το Γαλαξείδι με φορτίο αραβοσίτου. Σε τέτοιες περιπτώσεις οι μαυραγορίτες έκαναν χρυσές «δουλειές» άγριας εκμετάλλευσης.
Ο Παπουλάκης προθυμοποιήθηκε να το πληρώσει όλο αυτός για να το μοιράσει στο λαό. Η εκτός κοινής λογικής πράξη αυτή του αγίου Γέροντα δεν είχε άλλο σκοπό, παρά να εμποδίσει την ορμή των εμπόρων να εκμεταλλευτούν άγρια το λαό και ειδικά τα φτωχότερα στρώματα του. Τότε ειδοποίησε τον κόσμο να φέρνει ο καθένας το σκεύος του για να του μοιράζει αραβόσιτο, πράγμα που κράτησε περίπου μια βδομάδα!!!
Μόλις τελείωσε η διανομή, ο Καπετάνιος ζήτησε τα χρήματά του, αλλά ό Παπουλάκης δυστυχώς δεν τα είχε ακόμη συγκεντρώσει από τους … πλούσιους. Τον κατάγγειλε στην αγγλική αστυνομία, η οποία τον επέπληξε αυστηρά, θεωρώντας την ενέργειά του αυτή σαν απάτη. Με ύψος αποφασιστικότητας και βάθος ταπείνωσης, ο Γέροντας, ζήτησε «μικρή προθεσμία», η οποία του δόθηκε. Έστειλε επιστολές σε διάφορους φίλους του και σαν αγιορείτης που ήταν αποτάθηκε και στη μονή της μετάνοιάς του και στους άλλους αγιορείτες ηγουμένους, για να τον βοηθήσουν. Συγκέντρωσε σύντομα όλο το ποσό και απέδειξε την πατρική του φροντίδα και πρόνοια στην κατάλληλη στιγμή που επιβαλλόταν η προστασία του φτωχού λαού.
 Ζ΄. Και άλλα σημεία αγιότητας
Πέρα από την όλη του ζωή πολλά συγκεκριμένα σημεία αγιότητας έχουν καταγραφεί. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε:
1. Ο Διονύσιος Παξινός από τον Σταυρό, ανέφερε ότι ο Παπουλάκης θεράπευσε μία κυρία με το παιδί της. Η μητέρα έπασχε από οφθαλμία πυορροϊκή και το παιδί από εκλαμπτικούς σπασμούς. Τους θεράπευσε και τους δύο με την προσευχή του αφού τους σταύρωσε με την ράβδο του, τους αποκάλυψε ο «άμισθος ιατρός» και την συνομιλία που είχαν κρυφά σε μακρινό και απόμερο τόπο για την αμοιβή που θα του προσέφεραν.
Αφηγήθηκε ο κ. Δ. Ζαβερδίνος από το Σταυρό πως ο χωριανός του καπετάν Λάμπρος Ραυτόπουλος, πήγε κάποτε με το πλοίο του (γολέτα) στην Βενετία για ξυλεία της Αγίας Βαρβάρας, που κτιζόταν, αλλά δεν γύριζε. Μετά τρεις μήνες όλοι πίστευαν ότι έγινε ναυάγιο. Ο Παπουλάκης, αφού προσευχήθηκε τους είπε πως σε λίγες ημέρες φτάνει μαζί με την ξυλεία. Πράγματι η πρόρρηση του γέροντα βγήκε αληθινή.
3. Η Αικατερίνη Χ. Παΐζη διηγήθηκε ακόμη, ότι στο Πέρα Χωριό η οικογένεια Καχρίλα έταξε μόνη της κρυφά να δώσει 12 τάλληρα στην Αγία Βαρβάρα. Μετά είπε ο άντρας στην γυναίκα: «θα δώσω μονό τα έξι τάλληρα, γιατί οι καλόγεροι τα τρώνε». Όταν πήγαν λοιπόν να τα δώσουν στον όσιο (σε άλλο σπίτι) τα άφησαν πάνω στο τραπέζι. Ο όσιος με ηρεμία τους είπε: «Είναι περιττό παιδιά μου, εφόσον οι καλόγεροι τα τρώνε». Ο άντρας τότε θορυβήθηκε, εξομολογήθηκε δημόσια το σφάλμα του, έδωσε άλλα έξι τάλληρα και συγχωρέθηκε.
4. Διηγήθηκε ο Ι. Δ. Ραυτόπουλος από το Κιόνι, ότι στις 7/2/1867 φιλοξενείτο ο όσιος στο Κιόνι, την νύκτα ξυπνάει έντρομος και ξυπνάει τον οικοδεσπότη αναγγέλλοντάς του ότι έρχεται σκληρή δοκιμασία και μεγάλο κακό. Άναψαν φωτιά, λιβάνισαν και προσευχήθηκαν. Τα ξημερώματα μεγάλος σεισμός έγινε στην Ιθάκη και Κεφαλλονιά με πολλές ζημιές και καταστροφές.
 Η. Η κοίμηση του αγίουieros_naos_metamorfosews_swtiros_stauros_ithakis_63812
Την 1η Μαρτίου 1868, ο όσιος Παπουλάκης ησύχαζε στο σκληρό στρώμα του στο σπίτι του φιλόχριστου Χ, Παΐζη (Λιανού) στο Βαθύ της Ιθάκης. Προέλεγε ατάραχα και γαλήνια πως ετοιμάζεται για το αιώνιο ταξίδι του. Τροφή δεν μπορούσε πια να δεχθεί. Κάλεσε για τελευταία φορά κοντά του τον ενάρετο ιερομόναχο Αγάπιο, εξομολογήθηκε και μετά σιώπησε, προσδοκώντας να παραδώσει το πνεύμα του στον Πλάστη του. Ήταν Παρασκευή.
Μετά τα μεσάνυχτα η υγεία του βάρυνε και στις πέντε το πρωί του Σαββάτου 2/3/1868 κοιμήθηκε τον μακάριο ύπνο των δικαίων, Την κηδεία του, με εντολή του μητροπολίτη, ανέλαβε ο ηγούμενος της Ι. Μ. Καθαρών. Επάνω του δεν βρήκαν κανένα χρηματικό ποσόν. Η παντελής του φτώχεια επισφράγισε την τέλεια ασκητική και αγαπητική ζωή του. Μόνο στο δεξί του χέρι βρήκαν ένα χαρτί με την επιθυμία του να ταφεί πίσω από το ιερό του ναού της Αγίας Βαρβάρας, στον Σταυρό. Σαφώς και εκπληρώθηκε η τελευταία του επιθυμία, με πάνδημη συμμετοχή του λαού της Ιθάκης, αφού πρώτα ψάλθηκε η νεκρώσιμη ακολουθία στον Άγιο Νικόλαο, στο Βαθύ. Η ακολουθία μέχρι τον Σταυρό, έγινε πεζή κάτω από καταρρακτώδη βροχή. Μόνο το άγιο λείψανο δεν βράχηκε…
Μετά την κοίμηση του Αγίου αναφέρονται πάνω από 10 θαύματα επίκλησης του οσίου. Π.χ. η κ. Αναστασία Λεκατσά από τα Καλύβια, θυμάται από την ηλικία των 15 ετών, τον βοσκό Σπύρο Παΐζη που τις καλοκαιρινές νύχτες κοιμόταν με το κοπάδι του στο βουνό. Αυτός έλεγε με δέος, ότι κάποια νύχτα έβλεπε φως από το απέναντι βουνό της Βίγλας, να ανεβαίνει και να πηγαίνει στην Αγία βάρβαρα και να χάνεται πίσω στον τάφο του Αγίου.
 Θ. Η αναγνώριση της αγιότητας στα δίπτυχα
Η πνευματική γενέτειρα του Αγίου (Ι. Μ. Βατοπεδίου) ανέλαβε να προβάλλει τον Άγιο στη συνείδηση του λαού. Έτσι το 1991 ο ηγούμενος της Ι. Μονής αρχ. Εφραίμ και πατέρες της αδελφότητας πήγαν στην Ιθάκη και μαζί με τον μητροπολίτη και την βοήθεια κατοίκων του νησιού εντόπισαν τον τάφο.
Η ανακομιδή των ιερών λειψάνων του Αγίου έγινε στις 23-5-1992 από τους ίδιους και με ευλογία του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, αφού πρώτα έγινε Θεία Λειτουργία. Ψάλλοντας το «Χριστός Ανέστη», έγινε η ανακομιδή. Είναι αξιοσημείωτο πως η χαριτόβρυτος κάρα του Αγίου μοιράστηκε στα δύο από μόνη της και η ευλογία πήγε και στην Ι. Μητρόπολη Λευκάδος και Ιθάκης και στην Ι. Μονή Βατοπεδίου. Η τελευταία επιφύλαξε θερμή υποδοχή μετά από 170 έτη.
Η αναγνώριση της αγιότητας του Ιωακείμ του Βατοπεδινού Παπουλάκη, δεν μπορεί να αμφισβητηθεί, διότι προέκυψε με την παραδοσιακή διαδικασία. Πρώτα αναγνωρίστηκε από τα θεία χαρίσματα που του δόθηκαν και σκόρπησε προς κάθε κατεύθυνση. Κατόπιν πέρασε στην συνείδηση του λαού αυθόρμητα. Και κατόπιν οδηγήθηκε η διοίκηση να κάνει την επίσημη πράξη.
Έτσι στις 19-3-1998 με αρ. πρωτ. 323 της Πατριαρχικής και Συνοδικής πράξης του Οικουμενικού Πατριαρχείου, μετά από εισήγηση τόσο της Ι. Μ. Βατοπεδίου (ηγούμενος αρχ. Ευφραίμ), όσο και της Δ. Ι. Σ. της Εκκλησίας της Ελλάδος (αρχιεπίσκοπος ο μακ. Σεραφείμ) θεσπίστηκε «… όπως από του νυν και εις το εξης εις αιώνα τον άπαντα, Ιωακείμ ο Βατοπεδινός ο Παπουλάκης συναριθμείται τοις οσίοις και αγίοις της Εκκλησίας ανδράσοιν, ετησίοις ιεροτελεστίες και αγρυπνίαις τιμώμενος, και ύμνοις εγκωμίων γεραιρόμενος, τη μεν β’ Μαρτίου, εν ή μακαρίως προς τον Κύριος εξεδήμησεν, τη δε ι’ / κγ’ Μαΐου, επί τη ανακομιδή των ιερών αυτού λειψάνων… ».
Η ΚΟΙΜΗΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ
ceacceb3ceb9cebfcf82-ceb9cf89ceb1cebaceb5ceafcebc-cebf-cf80ceb1cf80cebfcf85cebbceaccebaceb7cf82
Την πρώτη Μαρτίου 1868, ο όσιος Παπουλάκης ησύχαζε στο σκληρό στρώμα του, στο σπίτι κάποιου φιλόχριστου που λεγόταν Χ. Παΐζη Λιανοϋ, στο Βαθύ Ιθάκης, και προέλεγε γαλήνια και ατάραχα ότι ετοιμάζεται για το αιώνιο ταξίδι του. Το φτωχό του στρώμα ήταν στο πάτωμα και, εξαντλημένος πλέον, δεν δεχόταν τροφή. Τον επισκέφτηκε ο φίλος του γιατρός Μαράτος και τον ρώτησε αν χρειάζεται τίποτε να του προσφέρει και ο Γέροντας του απάντησε: “Τίποτε δεν χρειάζομαι, ετοιμάζομαι να φύγω”. Κάλεσε για τελευταία φορά κοντά του τον ευλαβέστατο και ενάρετο ιερομόναχο Αγάπιο, εξομολογήθηκε και μετά σιώπησε προσδοκώντας να παραδώσει το πνεύμα του στον πλάστη του, πού τόσο πολύ αγάπησε και που του αφιέρωσε όλη του τη ζωή.
Όσο περνούσε η νύκτα της Παρασκευής προς το Σάββατο, δηλαδή η πρώτη προς τη δευτέρα Μαρτίου, η κατάσταση της υγείας του βάραινε και την πέμπτη πρωινή ώρα του Σαββάτου κοιμήθηκε το μακάριο ύπνο των δικαίων, όπως από παιδί επιδίωξε περνώντας τη ζωή του, με νηστείες, αγρυπνίες και θερμούς αγώνες. Ο Ηγούμενος της μονής των Καθαρών, κατ’ εντολή του Μητροπολίτη, ανέλαβε την κηδεία του Όσιου. Ερευνώντας τα ρούχα του δεν βρήκαν κανένα απολύτως χρηματικό ποσό. Επισφράγισε με την παντελή του φτώχεια το νόημα της περιεκτικής ακτημοσύνης, που εφάρμοζε σ’ όλη την ασκητικότατη ζωή του.
Εκείνο πού βρήκαν να κρατά στο δεξί του χέρι, τυλιγμένο σαν μικρό κύλινδρο, ήταν η τελευταία του επιθυμία να ταφεί πίσω από το ιερό του ναού της αγίας Βαρβάρας -για την οικοδομή και την ολοκλήρωση του οποίου τόσο πολύ μόχθησε- εκεί όπου υπάρχει μια μυρτιά, που φύτεψε με τα χέρια του. Η επιθυμία του Γέροντα ασφαλώς εκπληρώθηκε, αλλά μετά από πολλή αγωνιώδη προσπάθεια και αγώνα της εκκλησιαστικής αρχής, εξαιτίας της αθρόας συνάθροισης του λαού.
Μόλις έγινε γνωστό στον κόσμο ότι ο αγαπημένος του Παπουλάκης κοιμήθηκε και πρόκειται να ταφεί, συνέρρευσε από όλο το νησί τόσο πλήθος λαού που ήταν αδύνατη η ετοιμασία για την ταφή. Πρώτα μετέφεραν το άγιο λείψανο στο ναό του αγίου Νικολάου των ξένων στο Βαθύ, όπου ψάλθηκε η νεκρώσιμη ακολουθία και παρέμεινε εκεί όλη τη νύκτα, ενώ συνεχιζόταν ασταμάτητα η προσκύνηση του ιερού λειψάνου. Το πρωί ο Πρωτοσύγκελος της ιεράς Μητροπόλεως εξύμνησε τις αρετές και τον ενάρετο βίο του Γέροντα.
Έπειτα, διέταξε τη μεταφορά του λειψάνου στο Σταυρό, για να ταφεί εκεί που είναι ο ναός της αγίας Βαρβάρας, σύμφωνα με την επιθυμία του Αγίου.
Ολόκληρο το πλήθος ακολούθησε τη μεταφορά του λειψάνου κάτω από ραγδαία βροχή. Το άγιο όμως λείψανο καθόλου δεν βράχηκε και αυτό συγκλόνισε περισσότερο το λαό. Όταν έφτασαν στο ναό της άγιας Βαρβάρας, τοποθετήθηκε η σορός του Αγίου στο μέσον του ναού άρχισε πάλι η προσέλευση των πιστών,που με δάκρυα εξέφραζαν την αφόρητη θλίψη τους, γιατί, όπως έλεγαν, έχασαν τον κοινό τους πατέρα, τον ευεργέτη, τον προστάτη και γενικά το στήριγμά τους. Κινδύνευε να κατακοπεί το λείψανο από την ευλάβεια του λαού, που κατέκοψε το περισσότερο μέρος των σαβάνων για φυλακτά και αγιασμό. Όταν πλησίασε η νύκτα, ο Ηγούμενος των Καθαρών, που είχε την ευθύνη της ταφής, αφού είδε ότι ο συνωστισμός ήταν μεγάλος, ανήγγειλε στο λαό ότι η ταφή θα γίνει δήθεν την επόμενη μέρα. Ο λαός πίστεψε στα λόγια του Ηγουμένου και αναχώρησε για την επομένη. Έτσι βρήκαν καιρό και έκαμαν την ταφή την ίδια μέρα, το απόγευμα της τρίτης Μαρτίου, Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, πίσω από το ιερό Βήμα, σύμφωνα με την επιθυμία του αγίου Παπουλάκη.
(Γέροντος Ιωσήφ, «Ο Παπουλάκης, Άγιος Ιωακείμ ο Βατοπαιδινός», εκδ. Ι.Μ.Βατοπαιδίου)
Ολόκληρο το πλήθος ακολούθησε τη μεταφορά του λειψάνου κάτω από ραγδαία βροχή. Το άγιο όμως λείψανο καθόλου δεν βράχηκε και αυτό συγκλόνισε περισσότερο το λαό. Όταν έφτασαν στο ναό της άγιας Βαρβάρας, τοποθετήθηκε η σορός του Αγίου
στο μέσον του ναού και άρχισε πάλι η προσέλευση των πιστών, που με δάκρυα εξέφραζαν την αφόρητη θλίψη τους, γιατί, όπως έλεγαν, έχασαν τον κοινό τους πατέρα, τον ευεργέτη, τον προστάτη και γενικά το στήριγμά τους. Κινδύνευε να κατακοπεί το λείψανο από την ευλάβεια του λαού, που κατέκοψε το περισσότερο μέρος των σαβάνων για φυλακτά και αγιασμό. Όταν πλησίασε η νύκτα, ο Ηγούμενος των Καθαρών, που είχε την ευθύνη της ταφής, αφού είδε ότι ο συνωστισμός ήταν μεγάλος, ανήγγειλε στο λαό ότι η ταφή θα γίνει δήθεν την επόμενη μέρα. Ο λαός πίστεψε στα λόγια του Ηγουμένου και αναχώρησε για την επομένη. Έτσι βρήκαν καιρό και έκαμαν την ταφή την ίδια μέρα, το απόγευμα της τρίτης Μαρτίου, Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, πίσω από το ιερό Βήμα, σύμφωνα με την επιθυμία του αγίου Παπουλάκη.
(Γέροντος Ιωσήφ, «Ο Παπουλάκης, Άγιος Ιωακείμ ο Βατοπαιδινός», εκδ. Ι.Μ.Βατοπαιδίου)
379664-06 (1)
379663-05
379662-04
ieros_naos_metamorfosews_swtiros_stauros_ithakis_81243
ieros_naos_metamorfosews_swtiros_stauros_ithakis_04251
Mar_8
OsiosIoakimIthakisios03OsiosIoakimIthakisios04

Η. Βιβλιογραφία
1. Γέροντος Ιωσήφ, Ο Παπουλάκης, Άγιος Ιωακείμ ο Βατοπαιδινός, ΨΥΧΩΦΕΛΗ ΒΑΤΟΠΑΙΔΙΝΑ 6, Β´ έκδοση 1998, Ι. Μ Βατοπαιδίου.
2. Κωνσταντίνου Π. Κανέλλου, Ο ΟΣΙΟΣ ΙΩΑΚΕΙΜ Ο ΙΘΑΚΗΣΙΟΣ (1786-1868), ΙΘΑΚΗ 2000.
3. ΕΝΟΡΙΑΚΟΣ ΠΑΛΜΟΣ, Ι. Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Οβρυάς, έτος 5ο, αρ. φ. 51, ΜΑΡΤΙΟΣ 2000.
4. http://pneumatikotita.blogspot.com/2007/05/blog-post_23.html
5. http://www.pigizois.net/sinaxaristis/05/23_05.htm
6. Για τη διακήρυξη των αγίων, Πρωτοπρ. Κ. Ν. Παπαδόπουλος, περιοδικό Σύναξη, τ. 102, Αγιότητα & Αγιοποιήσεις, ΑΠΡΙΛΙΟΣ – ΙΟΥΝΙΟΣ 2007, σελ. 13-23.

Κυριακή 1 Μαΐου 2016

Ο Άγιος Μεγαλομάρτυς Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος


Αποτέλεσμα εικόνας για agios georgios

Κάθε άνοιξη, μαζί με την «εορτή των εορτών και την πανήγυρη των πανηγύρεων», την λαμπροφόρο Ανάσταση που είναι η πνευματική άνοιξη, «τό έαρ της Χάριτος», εορτάζουμε οι ορθόδοξοι Χριστιανοί όλου του κόσμου και την μνήμη ενός μεγάλου μάρτυρος της Εκκλησίας μας, του Αγίου Γεωργίου του Τροπαιοφόρου (23 Απριλίου ή την δεύτερη ημέρα του Πάσχα, εάν αυτό τύχη μετά την ως άνω ημερομηνία). «Ανέτειλεν ιδού το της Χάριτος έαρ, επέλαμψε Χριστού η Ανάστασις πάσι και ταύτη συνεκλάμπει νυν Γεωργίου του Μάρτυρος η πανέορτος και φωτοφόρος ημέρα». Όπως είναι γνωστό, ο Άγιος Γεώργιος κατάγεται από την αγιογεννήτρα Καππαδοκία και έζησε στα τέλη του τρίτου και τις αρχές του τετάρτου αιώνα μ.Χ.
Ανώτερος αξιωματικός του ρωμαϊκού στρατού διακρίθηκε και τιμήθηκε για την ανδρεία και την παλικαριά του. Πάνω από όλα όμως υπήρξε «γενναίος στρατιώτης Ιησού Χριστού, ο οποίος καταντρόπιασε τους τυράννους και έγινε μιμητής του πάθους Του». Με την Χάρη του Θεού που “ενοικούσε” στην αγιασμένη του ύπαρξη έκανε, αλλά και εξακολουθεί να κάνη, πολλά θαύματα. Όταν συνελήφθη από τους ειδωλολάτρες, ο σύνεδρος του βασιλέως Μαγνέντιος του ζήτησε να αναστήση κάποιο νεκρό, ο οποίος είχε πεθάνει πολλά χρόνια πριν, για να φανή αν η πίστη του είναι αληθινή. Ο άγιος με την προσευχή του τον ανέστησε και τότε αυτός προσκύνησε τον άγιο, δόξασε την θεότητα του Χριστού και ταυτόχρονα έκανε και μια φοβερή ομολογία.
Είπε ότι έζησε προ Χριστού και επειδή λάτρευε τα είδωλα υπέφερε στην κόλαση. Πολλοί από τους ειδωλολάτρες που είδαν το θαύμα και άκουσαν την ομολογία πίστευσαν στον Χριστό. Για τους ανθρώπους του Θεού όμως το θαύμα δεν είναι κάτι το εκπληκτικό και παράδοξο, αλλά κάτι πολύ φυσικό, αφού για τον Θεό τίποτε δεν είναι αδύνατο και δεν είναι το θαύμα το ζητούμενο στην ζωή. Οι Άγιοι δεν παρακαλούσαν τον Θεό να τους δείξη κάποιο θαύμα, αλλά να τους χαρίση μετάνοια. Το ζητούμενο είναι η θέωση που είναι και ο σκοπός της ζωής μας.
Η κοινωνία με τον Θεό, η θεωρία του Θεού, στην οποία οδηγούμαστε με την μετάνοια και την κάθαρση από τα πάθη. «Καθαρθώμεν τας αισθήσεις και οψόμεθα τω απροσίτω φωτί της Αναστάσεως Χριστόν εξαστράπτοντα και χαίρετε φάσκοντα τρανώς ακουσόμεθα επινίκειον άδοντες». Ο αγώνας και η προσπάθεια του ανθρώπου που γίνεται μέσα στον χώρο της Εκκλησίας, με την «εν χάριτι άσκησιν»,να μεταμορφώση τα πάθη του και να ζήση την κοινωνία με τον Θεό, να γευτή την θεία Χάρη, νοηματοδοτεί την ζωή του. Η ζωή του αποκτά νόημα και σκοπό και όλα όσα κάνει, το βιοποριστικό του επάγγελμα και τα όποια άλλα έργα του, εντάσσονται σε αυτό τον σκοπό και σε αυτή την προοπτική.
Σήμερα πολλοί, κυρίως νέοι άνθρωποι, ξεστρατίζουν και μπαίνουν στο περιθώριο της ζωής, επειδή δεν βρίσκουν κανένα νόημα και κανένα σκοπό στην ζωή τους. Κάθε μέρα τα ναρκωτικά κόβουν το νήμα της ζωής νέων ανθρώπων που έπερεπε να σφίζουν από ζωή και όρεξη για δημιουργία. Πολλές μπορεί να είναι οι αιτίες γι’ αυτό το ξεστράτισμα, η κυριότερη όμως, σύμφωνα και με την ομολογία πολλών νέων που έχουν μπλέξει με τα ναρκωτικά, είναι η έλλειψη σκοπού και νοήματος για την ζωή. Μεγάλη είναι η συμβολή της Εκκλησίας στην πρόληψη, αλλά και την καταστολή των ναρκωτικών, αφού δίνει νόημα και περιεχόμενο στην ζωή. Κάθε Ενορία, αλλά και κάθε Μοναστήρι, όταν λειτουργούν στα ορθόδοξα πλαίσια αποτελούν και μια θεραπευτική κοινότητα.
Γνωρίζω περιπτώσεις νέων ανθρώπων που είχαν μπλεχτεί με ναρκωτικά, και ψυχοναρκωτικά, (διάφορες συνήθειες που δημιουργούν εξάρτηση, αλλά και οι αιρέσεις) και μπόρεσαν να απαγκιστρωθούν και να βρουν και πάλι τον δρόμο τους με την βοήθεια αγιασμένων μορφών του Αγίου Όρους, αλλά και πολλών άλλων πνευματικών ανθρώπων που ζουν και εργάζονται στον χώρο της Εκκλησίας. Η σύνδεση  των παιδιών με την Εκκλησία δεν είναι σκοταδισμός και οπισθοδρόμηση, αλλά αγάπη για την ζωή. Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι προοδευτική και μοντέρνα και πάντα επίκαιρη. Προσφέρει νόημα ζωής, αγάπη για την ζωή, την παρούσα και την αιώνιο, αφού η ζωή δεν τελειώνει στην ψυχρή πλάκα του τάφου.
Προσφέρει «ζωήν και περισσόν ζωής». Ο Άγιος Γεώργιος ο Τροπαιοφόρος συγκαταλέγεται στους Μεγαλομάρτυρες και είναι από τους πιο λαοφιλείς Αγίους της Εκκλησίας μας. Έζησε στα τέλη του 3ου - αρχές του 4ου αιώνα , στην διάρκεια της βασιλείας του Διοκλητιανού. Η εποχή του υπήρξε εποχή σκληρών διωγμών εναντίον της Χριστιανικής πίστης .Ο Γεώργιος είχε μεγάλο αξίωμα . ήτανε κόμης και διακρινόταν σε όλες τις στρατιωτικές επιχειρήσεις για την γενναιότητα και την ανδρεία του .Παρ' όλη όμως την δόξα και τις τιμές δεν αρνήθηκε να θυσιάσει τα πάντα και να ομολογήσει με παρρησία μπροστά στον αυτοκράτορα και σε πολλούς άρχοντες τη Χριστιανική του πίστη . Υπέμεινε πολλά και φρικτά βασανιστήρια και στο τέλος αναδείχτηκε Μεγαλομάρτυρας.
Είναι πολλά τα θαύματα του Αγίου Γεωργίου, και ακόμη και σήμερα κάνει σ’ όσους προσφεύγουν με πίστη στις πρεσβείες του. Δείγμα τιμής από μέρους μας προς τον Άγιο, είναι βέβαια και ο εορτασμός της μνήμης του και τα πανηγύρια, αλλά πιο μεγάλο δείγμα τιμής ας είναι η μίμηση της αγίας ζωής του, γιατί «τιμή μάρτυρος» είναι η «μίμηση μάρτυρος». Μίμηση της ομολογίας, της μαρτυρικής και αγίας ζωής του.

Τὴν ἀνάσταση τὴν κηρύττει, τὴν τραγουδάει....



Τὴν ἀνάσταση ἡ Ἐκκλησία δὲν τὴν ἐξηγεῖ, ἀλλὰ τὴν κηρύττει, τὴν τραγουδάει καὶ τὴν χορεύει!

«Χριστὸς ἀνέστη!» Αὐτὲς οἱ δύο λέξεις ὅλες αὐτὲς τὶς ἡμέρες εἶναι στὰ χείλη ὅλων τῶν πιστῶν. «Χριστὸς ἀνέστη!» σὲ χίλιους τόνους ψέλνομε στὴν Ἐκκλησία. «Χριστὸς ἀνέστη!» χαιρετᾶμε στὸ δρόμο. «Χριστὸς ἀνέστη!» ἀκούεται παντοῦ κι ὅλοι ἀποκρίνονται «Ἀληθῶς ἀνέστη ὁ Κύριος!».

Ἡ πρώτη καὶ μεγάλη ἑορτὴ τῶν Ἑβραίων ἦταν τὸ Πάσχα, ποὺ ἑορταζόταν κάθε χρόνο μέσα στὸ μήνα Μάρτιο, γιὰ νὰ θυμᾶται ὁ λαὸς τὴν ἔξοδο τοῦ Ἰσραὴλ ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο καὶ τὴ διάβαση μὲ θαυμαστὸ τρόπο τῆς ἐρυθρᾶς θάλασσας. Ἦταν ἡ ἑορτὴ τῆς διάβασης, γιατί αὐτὸ θὰ πεῖ ἡ ἑβραϊκὴ λέξη Πάσχα, διάβαση· τὸ πέρασμα δηλαδὴ μέσα ἀπὸ τὴ θάλασσα καὶ τὴν ἀπελευθέρωση τοῦ λαοῦ μὲ τὴν ἀρχηγία τοῦ Μωϋσῆ.

Ἡ πρώτη καὶ μεγάλη ἑορτὴ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι τὸ «καινὸν πάσχα», τὸ καινούργιο δηλαδὴ Πάσχα. Αὐτὸ τὸ Πάσχα δὲν εἶναι πιὰ ἡ διάβαση καὶ τὸ πέρασμα ἀπὸ τὴν Αἴγυπτο πρὸς τὴν Παλαιστίνη, ἀλλὰ ἡ διάβαση καὶ τὸ πέρασμα ἀπὸ τὸ θάνατο πρὸς τὴ ζωὴ κι ἀπὸ τὴ γῆ πρὸς τὸν οὐρανό. Ἔτσι, ὅπως τὸ ἀκοῦμε στὸ πρῶτο τροπάριο τοῦ Κανόνα τῆς ἑορτῆς- «ἐκ γὰρ θανάτου πρὸς ζωὴν καὶ ἐκ γῆς πρὸς οὐρανὸν Χριστὸς ὁ Θεὸς ἡμᾶς διεβίβασεν…».

Τώρα ὄχι πιὰ ὁ Μωϋσῆς, ποὺ χτύπησε τὴ θάλασσα μὲ τὸ ραβδί του κι ἔγινε δρόμος γιὰ νὰ περάσει ὁ λαός. Ἀλλὰ ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς μὲ τὴν Ἀνάστασή του μᾶς ὁδήγησε καὶ μᾶς πέρασε ἀπὸ τὸ θάνατο στὴ ζωή. Γι’ αὐτὸ ἡ μεγάλη ἑορτὴ τῆς Ἐκκλησίας εἶναι «Ἀναστάσεως ἡμέρα». Οἱ Ἑβραῖοι, μετὰ τὸ πέρασμα τῆς θάλασσας ἔψαλαν τὸ «ἄσωμεν τῷ Κυρίῳ, ἐνδόξως γὰρ δεδόξασται» κι oἱ χριστιανοὶ καλοῦνται τώρα ἀπὸ τὴν Ἐκκλησία νὰ λαμπρυνθοῦν «Ἀναστάσεως ἡμέρα, λαμπρυνθῶμεν λαοί…»· φωτεινοὶ δηλαδὴ καὶ γεμάτοι χαρὰ νὰ ἑορτάσουν τὴν ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως.

Ὅλα τώρα εἶναι γεμάτα φῶς, γι’ αὐτὸ ἡ ἡμέρα τῆς Ἀναστάσεως, τὸ «καινὸν Πάσχα», λέγεται «λαμπρή», ἑορτὴ δηλαδὴ ποὺ λάμπει μέσα στὸ φῶς. Τὸ φῶς ποὺ δίνει ὁ Θεὸς στὴν ὑλικὴ κτίση, τώρα σ’ αὐτὴ τὴν ἐποχὴ τῆς Ἄνοιξης ποὺ ξαναγεννιέται καὶ ἀνασταίνεται ὁ φυσικὸς κόσμος. Τὸ φῶς ποὺ δίνει ὁ Χριστὸς μὲ τὴν Ἀνάστασή του, μὲ τὴν ὁποία φωτίσθηκαν ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ καὶ τὰ καταχθόνια. Γιατί καὶ στὸν Ἅδη κατέβηκε ὁ Χριστὸς καὶ χάρισε ζωὴ σὲ ὅλους ποὺ ἦσαν στὰ μνήματα, «καὶ τοῖς ἐν τοῖς μνήμασι ζωὴν χαρισάμενος».

Ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ποιητικὰ τροπάρια στὸν ἀναστάσιμο Κανόνα, ποὺ εἶναι τὸ τραγούδι μας αὐτὲς τὶς ἡμέρες, εἶναι ἀκριβῶς αὐτό, ὅπου ὁ ἱερὸς ποιητής, ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνός, ἐκφράζει αὐτὴ τὴν πραγματικότητα τοῦ φυσικοῦ καὶ πνευματικοῦ φωτός, μέσα στὸ ὁποῖο λούζεται ἡ μεγάλη ἑορτή· «Νῦν πάντα πεπλήρωται φωτὸς οὐρανὸς τε καὶ γῆ καὶ τὰ καταχθόνια…». Τώρα μὲ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ, ὅλα πλημμύρησαν στὸ φῶς κι ὁ οὐρανὸς καὶ ἡ γῆ κι ὅ,τι εἶναι κάτω ἀπὸ τὴ γῆ, ἐκεῖ ποὺ πρῶτα βασίλευε ὁ κατασκότεινος Ἅδης.

Ἡ ἑορτὴ τοῦ Πάσχα δὲν εἶναι ἑορτὴ μιᾶς ἡμέρας οὔτε μιᾶς ἑβδομάδας οὔτε σαράντα ἡμερῶν μέχρι τῆς Ἀναλήψεως, ἀλλὰ εἶναι ἑορτὴ ὅλου τοῦ ἐκκλησιαστικοῦ ἔτους, ὅλης τῆς χρονιᾶς καὶ ὅλης τῆς ζωῆς μας. Κάθε Κυριακὴ ὅλο τὸ χρόνο τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἑορτάζουμε, γι’ αὐτὸ καὶ λέμε τὸ «Ἀνάστασιν Χριστοῦ θεασάμενοι…». Μὰ καὶ κάθε φορὰ ποὺ τελεῖται ἡ θεία Λειτουργία «Πάσχα ἐπιτελοῦμεν», καθὼς τὸ λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος. Πάσχα ἔχουμε καὶ ἑορτὴ τῆς Ἀναστάσεως κάθε μέρα ποὺ γίνεται ἡ θεία Λειτουργία, ποὺ σφαγιάζεται καὶ θάβεται καὶ ἀνασταίνεται πάνω στὴν ἁγία Τράπεζα ὁ ἀμνὸς τοῦ Θεοῦ.


 



Μὰ ὅλα αὐτὰ δὲν λέγονται καὶ δὲν ἐκφράζονται μὲ λόγια. Γι’ αὐτὸ στὴ ἑορτὴ αὐτὴ δὲν θὰ πρέπει νὰ λέμε τίποτα, ἀλλὰ μόνο νὰ ἀφήνουμε νὰ μπαίνει μέσα μας τὸ φῶς κι ἡ χαρὰ τοῦ Θεοῦ καὶ νὰ ἀνοίγουμε τὸ στόμα, γιὰ νὰ ψάλουμε καὶ νὰ τραγουδήσουμε τὴ θεία Ἀνάσταση. Γιατί ὅλα τὰ τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας δὲν εἶναι παρὰ τὰ ἱερὰ τραγούδια τῆς πίστεώς μας, τὰ τραγούδια τοῦ Θεοῦ, καθὼς τὰ ’λέγε κάποιος ἅγιος ἄνθρωπος, ὁ μακαρίτης κυρ Ἀλέξανδρος ὁ Παπαδιαμάντης.

Καὶ εἶναι κρῖμα, γιατί τώρα τὰ παιδιά μας δὲν μαθαίνουν καὶ δὲν θέλουν νὰ ψάλλουν τὰ τροπάρια τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ καὶ σὲ λόγια καὶ σὲ μουσικὴ εἶναι ἀσυγκρίτως καλύτερα ἀπ’ ὅλα τὰ βρώμικα τραγούδια, ποὺ τραγουδᾶνε τώρα μικροὶ καὶ μεγάλοι καὶ τὰ ἀκοῦμε κάθε μέρα μέσ’ στὰ σπίτια μας καὶ τὰ ‘χουμε μέσ’ στὰ ἀφτιά μας ἀπὸ τὴν τηλεόραση καὶ τὸ ραδιόφωνο. Αὐτὰ ὄχι μόνο δὲν εἶναι ἱερά, ὄχι μόνο δὲν εἶναι ἑλληνικά, δὲν ἔχουν δηλαδὴ χαρακτήρα ἑλληνικό, ἀλλὰ καθὼς λέει ὁ ἅγιος Ἰωάννης ὁ Χρυσόστομος, γιατί καὶ τότε αὐτὰ δὲν ἦσαν ἄγνωστα, «πάσης γέμουσιν ἀκολασίας» εἶναι δηλαδὴ γεμάτα ἀπὸ κάθε βρωμιά.

Ἀλλὰ τέλος πάντων, τὸ θέμα τώρα δὲν εἶναι αὐτό. Ἀλλὰ ἡ ψαλμωδία τῆς Ἐκκλησίας, ποὺ εἶναι ἡ καλύτερη γλώσσα, μὲ τὴν ὁποία μποροῦμε νὰ ἐκφράσουμε θεολογικὰ τὴ πίστη μας. Ἡ πίστη εἶναι ἕνα βαθύτατο αἴσθημα μέσα στὸν ἄνθρωπο· σὲ κάθε ἄνθρωπο, γιατί μ’ ὅσα κι ἂν λένε ἄπιστος ἄνθρωπος δὲν ὑπάρχει. Μὰ ὅ,τι αἰσθάνεται κανεὶς καὶ ζεῖ μέσα του, καὶ μάλιστα ὅσο περισσότερο τὸ ζεῖ καὶ τὸ αἰσθάνεται, δὲν μπορεῖ νὰ τὸ ἐκφράσει μὲ λόγια· δὲν μπορεῖ νὰ τὸ καταλάβει λογικά, δὲν τὸ χωράει ὁ λογισμός του. Γι’ αὐτὸ ἡ καρδιὰ ἔχει τὴ δική της γλώσσα, ποὺ δὲν εἶναι ἡ γλώσσα τοῦ μυαλοῦ, ἀλλὰ εἶναι τὸ τραγούδι. Κάθε ζωντανὸς ἄνθρωπος τὸν καλύτερο ἑαυτὸ του τὸν ἐκφράζει μὲ τὸ τραγούδι.

Γι’ αὐτὸ καὶ ἡ Ἐκκλησία ἔχει τὰ δικά της ἱερὰ τραγούδια. Ἡ Ἐκκλησία τὴν πίστη καὶ τὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ τὶς κάνει τροπάρια καὶ ἱερὰ τραγούδια. «Ψαλτὰ μοι ἦσαν τὰ δικαιώματά σου» λέει ὁ Ψαλμός, ποὺ θέλει νὰ πεῖ πὼς οἱ ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ στὴν καρδιὰ καὶ τὸ στόμα τοῦ πιστοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἕνα παντοτινὸ τραγούδι καὶ μιὰ Ψαλμωδία. Καὶ τὴν Ἀνάσταση τοῦ Κυρίου ἡ Ἐκκλησία δὲν τὴν ἐξηγεῖ, γιατί τὸ θαῦμα ὑπερβαίνει κάθε ἐξήγηση, ἀλλὰ τὴν κηρύττει καὶ τὴν τραγουδάει.

Τὸ ὀμορφότερο ἱερὸ τραγούδι τῆς ἑορτῆς τοῦ «καινοῦ» Πάσχα αὐτὲς τὶς ἡμέρες εἶναι ὁ Κανόνας τοῦ ἁγίου Ἰωάννη τοῦ Δαμασκηνοῦ, τὸ «Ἀναστάσεως ἡμέρα λαμπρυνθῶμεν λαοί…». Παίρνοντας τὰ πρῶτα λόγια καὶ πολλὰ ἄλλα τοῦ Κανόνα ἀπὸ ἕνα λόγο τοῦ ἁγίου Γρηγορίου τοῦ Θεολόγου, ὁ ἱερὸς ποιητὴς κάνει ἕνα ἀπὸ τὰ ὡραιότερα ποιήματα τῆς Ἐκκλησίας, τονισμένο ἀπὸ τὸν ἴδιο σὲ καθαρὴ ἑλληνικὴ μουσική.

Παίρνω ἕνα ἀπὸ τὰ τροπάρια τοῦ Κανόνα, γιὰ νὰ σᾶς δείξω ἀκριβῶς αὐτὸ ποὺ εἶπα παραπάνω, ὅτι δηλαδὴ ἡ καλύτερη γλώσσα τῆς πίστεως εἶναι ἡ ψαλμωδία καὶ τὸ τραγούδι, καὶ ὄχι μόνο τὸ τραγούδι, ἀλλὰ μαζὶ καὶ ὁ χορός. Πολλὲς φορὲς ἀκοῦμε στὴν Ἐκκλησία τὸ «Σκιρτήσατε, χορεύσατε, ἐν εὐφροσύνῃ ψάλατε…»· οἱ πιστοὶ καλοῦνται νὰ αἰσθανθοῦν μέσα τους σκιρτήματα ἱερῆς χαρᾶς καὶ νὰ τὰ ἐκδηλώσουν μὲ τὸ χορὸ καὶ τὸ τραγούδι. Νὰ μὴ σᾶς κάνει κακὴ ἐντύπωση καὶ νὰ μὴ σᾶς τρομάζει, Ὅταν λέμε γιὰ χορὸ στὴν Ἐκκλησία, γιατί ὅλες οἱ ἱερατικὲς κινήσεις μέσα στὴ θεία λατρεία, τὸ πῶς βηματίζει ὁ λειτουργὸς ἱερέας, τὸ πῶς θυμιατίζει, τὸ πῶς εὐλογεῖ, ὅλα εἶναι ἕνας ἱερὸς χορός.

Τὸ τροπάριο τοῦ Κανόνα, γιὰ τὸ ὁποῖο εἶπα, εἶναι ἐκεῖνο ποὺ ἀναφέρεται στὸν προφήτη καὶ βασιλέα Δαβίδ. Ἦταν τότε, ποὺ ὕστερ’ ἀπὸ μιὰ αἰχμαλωσία της, ἐπανέφεραν τὴν κιβωτὸ τῆς διαθήκης στὴν Ἱερουσαλήμ. Ἦταν τόση ἡ χαρὰ τοῦ Δαβίδ, ποὺ πήγαινε μπροστά, ἕνας νικητὴς βασιλιάς, μαζὶ μὲ τὰ παιδιά, ἔπαιζε τὸ ὄργανο καὶ πηδοῦσε καὶ χόρευε στὸ δρόμο. Τῆς ἀρραβωνιαστικιᾶς του, ποὺ τὸν εἶδε ἀπὸ τὸ παράθυρο, τῆς κακοφάνηκε καὶ τὸν περιφρόνησε μέσα της ὕστερα τὸν εἰρωνεύτηκε καὶ τοῦ εἶπε· «Τί ὄμορφος, ἀλήθεια, ποὺ ἦταν σήμερα ὁ βασιλιάς, ὅταν χόρευε μαζὶ μὲ τὰ παιδιὰ στὸ δρόμο!». Τότε ὁ Δαβὶδ μὲ θυμὸ τῆς εἶπε· «Καὶ παίξομαι καὶ ὀρχήσομαι ἐνώπιον Κυρίου»· δηλαδὴ ἂν εἶναι γιὰ τὸ Θεό, καὶ θὰ παίξω καὶ θὰ χορέψω.

Αὐτὸ τὸ ἐπεισόδιο ἀπὸ τὴ Παλαιὰ Διαθήκη παίρνει ὁ ποιητὴς καὶ μουσικὸς Ἰωάννης ὁ Δαμασκηνὸς καὶ κάνει ἕνα ἀπὸ τὰ πιὸ ὡραῖα καὶ χαρακτηριστικὰ τροπάρια τοῦ Κανόνα. Παραλληλίζει σ’ αὐτὸ τὴ χαρὰ τοῦ βασιλέα ποὺ χόρευε στὸ δρόμο καὶ τὴν ἔνθεη εὐφροσύνη τῶν πιστῶν, ποὺ εἶναι ὁ ἅγιος λαὸς τοῦ Θεοῦ, μπροστὰ στὸ μέγα θαῦμα καὶ τὸ γεγονὸς τῆς Ἀναστάσεως. Νὰ τώρα τὸ τροπάριο, ποὺ ἴσως κάποιοι νὰ μὴν τὸ καταλαβαίνουν, ἐπειδὴ δὲν ξέρουν τὸ ἐπεισόδιο τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης, στὸ ὁποῖο ἀναφέρεται· «Ὁ θεοπάτωρ μὲν Δαβὶδ πρὸ τῆς σκιώδους κιβωτοῦ ἥλατο σκιρτῶν ὁ λαὸς δὲ τοῦ Θεοῦ ὁ ἅγιος τὴν τῶν συμβόλων ἔκφρασιν ὁρῶντες εὐφρανθῶμεν ἐνθέως ὅτι ἀνέστη Χριστὸς ὡς παντοδύναμος».

Θαρῶ πὼς εἶναι ἀρκετὰ ὅσα εἴπαμε· ἂς κλείσουμε λοιπὸν ἐδῶ. «Εὐφρανθῶμεν ἐνθέως»· ἂς χαροῦμε κι ἂς χορέψουμε, μὲ πλημμυρισμένη τὴ ψυχή μας ἀπὸ θεϊκὴ χαρά. Ἡ Ἀνάσταση τοῦ Χριστοῦ εἶναι τὸ μέγιστο θαῦμα τῆς πίστεώς μας καὶ τὸ μοναδικὸ γεγονὸς τῆς ἱστορίας. Πάνω σ’ αὐτὸ τὸ θαῦμα στέκει ἡ Ἐκκλησία, δηλαδὴ ἐμεῖς, ὁ λαὸς τοῦ Θεοῦ. «Τὴν τῶν συμβόλων ἔκφρασιν ὁρῶντες εὐφρανθῶμεν ἐνθέως»· βλέποντας πὼς ὅλα, ὅσα συμβολικὰ γίνονταν στὴ Παλαιὰ Διαθήκη, τώρα ξεδιαλύθηκαν σέ μᾶς, ἂς χαροῦμε κι ἂς χορέψουμε, σὰν τὸν βασιλέα Δαβίδ, ποὺ γεμάτος χαρὰ μαζὶ μὲ τὰ παιδιὰ ἔψελνε καὶ χόρευε στὸ δρόμο. Ἐκεῖνος, γιατί ξαναπῆραν τὴν κιβωτὸ καὶ τὴν ἔφερναν στὴν Ἱερουσαλήμ. Ἐμεῖς, γιατί ἀναστήθηκε ὁ Χριστός, σὰν Θεὸς παντοδύναμος. «Χριστὸς ἀνέστη!», ἀδελφοί. Ἀμήν.